UPI ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਵੱਡਾ ਬਦਲਾਅ! ਘੁਟਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਹਟਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਇਹ ਫੀਚਰ, ਪੜ੍ਹੋ ਡਿਟੇਲ
ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਔਨਲਾਈਨ ਪੇਮੈਂਟਸ ਦਾ ਰੁਝਾਨ ਬਹੁਤ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧਿਆ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧੇ ਹਨ। ਸਰਕਾਰ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੇ ਕਦਮ ਚੁੱਕ ਰਹੀ ਹੈ। UPI ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਲਈ ਜਲਦੀ ਹੀ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਬਦਲਾਅ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੇਗਾ। ਇੱਕ ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਨੈਸ਼ਨਲ ਪੇਮੈਂਟਸ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ (NPCI) ਨੇ ‘ਕਲੈਕਟ ਪੇਮੈਂਟਸ’ (Collect Payments) ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਨੂੰ ਪੜਾਅਵਾਰ ਹਟਾਉਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।
ਇਹ ਕਦਮ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦੀਆਂ ਵਧਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਚੁੱਕਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਬਦਲਾਅ ਨਾਲ, ਹੁਣ ਸਿਰਫ਼ ਵੱਡੇ ਅਤੇ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਵਪਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਹੀ ਪੁੱਲ ਪੇਮੈਂਟਸ (Pull Payments) ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਮਿਲੇਗੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਵਿਅਕਤੀ-ਤੋਂ-ਵਿਅਕਤੀ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਦੀ ਸੀਮਾ 2,000 ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਈ.ਟੀ. (Economic Times) ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬੈਂਕਿੰਗ ਅਧਿਕਾਰੀ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਨਾਲ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਤੋਂ ਪੁੱਲ ਟ੍ਰਾਂਜੈਕਸ਼ਨਾਂ (Pull Transactions) ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਜੋਖਮ ਭਰਿਆ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਘੁਟਾਲੇਬਾਜ਼ ਅਕਸਰ ਔਨਲਾਈਨ ਉਤਪਾਦ ਖਰੀਦਣ ਦੇ ਬਹਾਨੇ ਪ੍ਰਚੂਨ ਵਿਕਰੇਤਾਵਾਂ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ UPI ਭੁਗਤਾਨ ਦੇ ਲਾਲਚ ਨਾਲ ਇੱਕ ਪੁੱਲ ਰਿਕਵੈਸਟ ਭੇਜਦੇ ਹਨ। ਉਪਭੋਗਤਾ ਗਲਤੀ ਨਾਲ ਸੋਚਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਭੁਗਤਾਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਉਹ ਇਸ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚੋਂ ਪੈਸੇ ਕੱਟ ਲਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਰੋਟੀ ਜਾਂ ਚੌਲ? ਕਿਸ ਨਾਲ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਘਟੇਗਾ ਭਾਰ
NPCI ਦਾ ਇਹ ਕਦਮ UPI ਲੈਣ-ਦੇਣ ਨੂੰ ਹੋਰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਬਣਾਉਣ ਵੱਲ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ QR ਕੋਡ ਅਤੇ ਡਾਇਰੈਕਟ ਪੁਸ਼ ਪੇਮੈਂਟਸ (Direct Push Payments) ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਹ ਬਦਲਾਅ ਭਾਰਤ ਦੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧ ਰਹੇ ਡਿਜੀਟਲ ਭੁਗਤਾਨ ਈਕੋਸਿਸਟਮ (Digital Payment Ecosystem) ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕਰਨ ਦੀ ਰਣਨੀਤੀ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਰਵਾਇਤੀ ਭੁਗਤਾਨ ਵਿਧੀਆਂ ਤੋਂ UPI ਵੱਲ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਤਬਦੀਲੀ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ।
ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਬੈਂਕਿੰਗ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਨਾਲ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਬਦਲਾਅ ਪੜਾਅਵਾਰ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਤਾਂ ਜੋ ਛੋਟੇ ਵਪਾਰੀਆਂ ਨੂੰ QR ਕੋਡ ਅਤੇ ਹੋਰ ਭੁਗਤਾਨ ਵਿਧੀਆਂ ਅਪਣਾਉਣ ਦਾ ਸਮਾਂ ਮਿਲ ਸਕੇ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਗੂਗਲ ਪੇ (Google Pay) ਅਤੇ ਫ਼ੋਨਪੇ (PhonePe) ਵਰਗੇ ਵੱਡੇ ਯੂ.ਪੀ.ਆਈ. ਐਪਸ (UPI Apps) ਨੂੰ ਇਸ ਬਦਲਾਅ ਤੋਂ ਲਾਭ ਹੋਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਹੁਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ ਰਾਹੀਂ ਹੋਣਗੇ।
