17 ਰੇਲਵੇ ਲਾਈਨਾਂ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਤੋਂ ਲੰਘੇਗੀ ਮੈਟਰੋ, ਬਣ ਰਹੇ ਹਨ 5 ਨਵੇਂ ਕੋਰੀਡੋਰ, ਜੁੜਨਗੇ ਇਹ ਇਲਾਕੇ…
ਦਿੱਲੀ ਮੈਟਰੋ ਰੇਲ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ (DMRC) ਆਪਣੇ ਵਿਸਤਾਰ ਦੇ ਚੌਥੇ ਪੜਾਅ ਦੇ ਤਹਿਤ 86 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਨਵੀਆਂ ਲਾਈਨਾਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚੋਂ 40.1 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਕੋਰੀਡੋਰ ਅੰਡਗ੍ਰਾਊਂਡ ਹੋਵੇਗਾ। ਚੌਥੇ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ ਪੰਜ ਕੋਰੀਡੋਰ ਬਣਾਏ ਜਾਣਗੇ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 3 ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਗਲਿਆਰਿਆਂ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਦਾ ਕੰਮ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। TOI ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਨਿਰਮਾਣ ਅਧੀਨ ਕੋਰੀਡੋਰ ਦੇ ਨਾਮ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹਨ – ਜਨਕਪੁਰੀ ਪੱਛਮੀ ਤੋਂ ਆਰਕੇ ਆਸ਼ਰਮ, ਮਜਨੂੰ ਕਾ ਟਿੱਲਾ ਤੋਂ ਮੌਜਪੁਰ ਅਤੇ ਐਰੋਸਿਟੀ ਤੋਂ ਤੁਗਲਕਾਬਾਦ (ਗੋਲਡਨ ਲਾਈਨ)।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਤੁਗਲਕਾਬਾਦ-ਐਰੋਸਿਟੀ ਕੋਰੀਡੋਰ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਲਈ ਵੱਡੀ ਚੁਣੌਤੀ ਹੈ। ਇਹ ਰਸਤਾ 17 ਰੇਲਵੇ ਲਾਈਨਾਂ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਤੋਂ ਲੰਘੇਗਾ, ਜੋ ਕਿ ਲਗਭਗ 110 ਮੀਟਰ ਚੌੜਾ ਖੇਤਰ ਹੈ। ਮੈਟਰੋ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਰੇਲਵੇ ਲਾਈਨਾਂ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਤੋਂ ਲੰਘ ਚੁੱਕੀ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹੋਵੇਗਾ ਜਦੋਂ ਮੈਟਰੋ ਰੂਟ ਇੰਨੀ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਰੇਲਵੇ ਲਾਈਨਾਂ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਤੋਂ ਲੰਘੇਗਾ।
ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬੀ ਟਨਲਿੰਗ ਡਰਾਈਵਸ ਦਾ ਰਿਕਾਰਡ…
ਫੇਜ਼-IV ਦੇ ਤਹਿਤ, DMRC ਨੇ ਆਪਣੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬੀ ਟਨਲਿੰਗ ਡਰਾਈਵ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਸਤੰਬਰ 2024 ਵਿੱਚ ਜਨਕਪੁਰੀ ਪੱਛਮ ਤੋਂ ਆਰਕੇ ਆਸ਼ਰਮ ਰੂਟ ‘ਤੇ 3 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਸੁਰੰਗ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਗੋਲਡਨ ਲਾਈਨ ‘ਤੇ ਤੁਗਲਕਾਬਾਦ ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਲਾਂਚਿੰਗ ਸ਼ਾਫਟ ਤੋਂ ਮਾਂ ਆਨੰਦਮਈ ਮਾਰਗ ਤੱਕ 2.65 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਸੁਰੰਗ ਚਲਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਇਸਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ, ਫੇਜ਼-III ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਮੀ ਸੁਰੰਗ ਡ੍ਰਾਈਵ ਸਿਰਫ 1.6 ਕਿਲੋਮੀਟਰ (ਆਸ਼ਰਮ ਤੋਂ ਨਿਜ਼ਾਮੂਦੀਨ) ਸੀ।
ਤਕਨੀਕੀ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਅਤੇ ਹੱਲ
DMRC ਭੂਮੀਗਤ ਸਟੇਸ਼ਨਾਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਪਰੰਪਰਿਕ ਕੱਟ-ਐਂਡ-ਕਵਰ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਤੋਂ ਕਰਦਾ , ਜਦੋਂ ਕਿ ਟਨਲ ਸੁਰੰਗ ਨਿਰਮਾਣ ਲਈ ਤਨਲ ਬੋਰਿੰਗ ਮਸ਼ੀਨ (TBM) ਦਾ ਉਪਯੋਗ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। TBM ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਹੋਰ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਏ ਬਿਨਾਂ ਭੂਮੀਗਤ ਸੁਰੰਗਾਂ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਕੰਮ ਬੇਹੱਦ ਚੁਣੌਤੀਪੂਰਨ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਭੂਮੀਗਤ ਕੋਰੀਡੋਰ ਸੰਘਣੀ ਆਬਾਦੀ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਜਿਵੇਂ ਸਦਰ ਬਾਜ਼ਾਰ, ਨਬੀ ਕਰੀਮ, ਅਜੈ ਕੁਮਾਰ ਪਾਰਕ ਅਤੇ ਮਹਿਰੌਲੀ-ਬਦਰਪੁਰ ਰੋਡ ਤੋਂ ਲੰਘਦੇ ਹਨ। ਡੀਐਮਆਰਸੀ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਇਮਾਰਤਾਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਦੀ ਨਿਯਮਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰਨ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਉਪਕਰਣ ਲਗਾਏ ਹਨ।
ਅੱਗੇ ਦੀਆਂ ਯੋਜਨਾਵਾਂ…
ਫੇਜ਼-IV ਦੇ ਹੋਰ ਦੋ ਕੋਰੀਡੋਰ-ਇੰਦਰਲੋਕ ਤੋਂ ਇੰਦਰਪ੍ਰਸਥ ਅਤੇ ਲਾਜਪਤ ਨਗਰ ਤੋਂ ਸਾਕੇਤ G ਬਲਾਕ, ਇਸ ਸਮੇਂ ਪ੍ਰੀ-ਟੈਂਡਰ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਹਨ। ਇਹ ਫੇਜ਼-4 ਦਾ ਵਿਸਤਾਰ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਦਿੱਲੀ ਮੈਟਰੋ ਦੇ ਨੈੱਟਵਰਕ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰੇਗਾ, ਸਗੋਂ ਵੱਧਦੀਆਂ ਟਰੈਫ਼ਿਕ ਦੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਪੂਰਾ ਕਰੇਗਾ।
