ਰਸੋਈ ਦਾ ਰਾਜਾ ਹੈ ਇਹ ਮਸਾਲਾ, ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦੀ ਖੁਸ਼ਬੂ ਨੂੰ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਦੁੱਗਣਾ, ਆਯੁਰਵੈਦਿਕ ‘ਚ ਵੀ ਹਨ ਵੱਡੇ ਫਾਇਦੇ ਹਨ…
ਭਾਰਤੀ ਰਸੋਈ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਈ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਮਸਾਲੇ ਮਿਲ ਜਾਣਦੇ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ ਧਨੀਏ ਦੇ ਬੀਜ। ਛੋਟੇ ਗੋਲ ਆਕਾਰ ਦੇ ਧਨੀਏ ਦੇ ਬੀਜ ਪਕਵਾਨਾਂ ਦਾ ਸੁਆਦ ਦੁੱਗਣਾ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਠੰਢੀ ਤਸੀਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਧਨੀਏ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਨੂੰ ਗਰਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਦਾਰਥ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸੇਵਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਧਨੀਆ ਭਾਰ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਲਈ ਚੰਗਾ ਭੋਜਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਦੇ ਪੱਤੇ ਹਰੇ ਰੰਗ ਦੇ ਧੱਬੇਦਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਗੋਲ ਹਰੇ ਰੰਗ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਪੋਸ਼ਕ ਤੱਤਾਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਧਨੀਏ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਨੂੰ ਪੀਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪਾਊਡਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਸਾਲੇ ਵਜੋਂ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਧਨੀਏ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਆਯੁਰਵੇਦ ਵਿੱਚ ਚਿਕਿਤਸਕ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਧਨੀਏ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਵਿੱਚ ਪੋਟਾਸ਼ੀਅਮ, ਮੈਗਨੀਸ਼ੀਅਮ, ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ, ਮੈਂਗਨੀਜ਼ ਅਤੇ ਆਇਰਨ ਚੰਗੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪੋਟਾਸ਼ੀਅਮ ਦੀ ਚੰਗੀ ਅਤੇ ਸੋਡੀਅਮ ਦੇ ਘੱਟ ਮਾਤਰਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਦਿਲ ਦੀ ਧੜਕਣ ਅਤੇ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤ੍ਰਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਧਨੀਏ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਦੀ ਵੱਖ ਵੱਖ ਵਰਤੋਂ ਬਾਰੇ ਦੱਸਾਂਗੇ…
ਧਨੀਆ ਦੇ ਗੁਣ:
ਆਯੁਰਵੈਦਿਕ ਡਾਕਟਰ ਕਿਸ਼ਨ ਲਾਲ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਧਨੀਏ ਵਿੱਚ ਭਰਪੂਰ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਪੋਸ਼ਕ ਤੱਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨੂੰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਮੁੱਖ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਧਨੀਏ ਨੂੰ ਪਾਊਡਰ ਬਣਾ ਕੇ ਮਸਾਲੇ ਵਜੋਂ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਧਨੀਏ ਦਾ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਨਾਲ ਪਾਚਨ ਕਿਰਿਆ ਠੀਕ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰ ਘੱਟ ਕਰਨ ‘ਚ ਮਦਦ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
ਧਨੀਏ ਦਾ ਪਾਣੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ 1 ਚੱਮਚ ਧਨੀਆ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਨੂੰ ਰਾਤ ਭਰ ਇਕ ਗਲਾਸ ਪਾਣੀ ਵਿਚ ਭਿਓਂ ਕੇ ਰੱਖੋ ਅਤੇ ਇਸ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਛਾਣ ਕੇ ਸਵੇਰੇ ਪੀਓ। ਧਨੀਏ ਦਾ ਕਾੜ੍ਹਾ ਬਣਾ ਕੇ ਵੀ ਸੇਵਨ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਪੌਦੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ, ਧਨੀਆ ਪੱਤੀਆਂ ਨੂੰ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦੇ ਮਸਾਲੇ ਵਜੋਂ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਧਨੀਆ ਦੇ ਚਿਕਿਤਸਕ ਗੁਣਾਂ ਦੀਆਂ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਆਯੁਰਵੈਦਿਕ ਡਾਕਟਰ ਕਿਸ਼ਨ ਲਾਲ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਧਨੀਆ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤਾਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਧਨੀਏ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਆਯੁਰਵੈਦ ਵਿਚ ਵੀ ਦਵਾਈ ਵਜੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਧਨੀਆ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਅਤੇ ਪੱਤਿਆਂ ਦਾ ਕਾੜ੍ਹਾ ਬਣਾ ਕੇ ਪੀਣ ਨਾਲ ਬੁਖਾਰ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਰਾਹਤ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਧਨੀਏ ‘ਚ ਮੌਜੂਦ ਤੱਤ ਖੂਨ ਦੀਆਂ ਨਾੜੀਆਂ ਨੂੰ ਫੈਲਾ ਕੇ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਧਨੀਏ ‘ਚ ਮੌਜੂਦ ਤੱਤ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਨੂੰ ਸੰਤੁਲਿਤ ਰੱਖਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਹਾਰਟ ਅਟੈਕ ਅਤੇ ਸਟ੍ਰੋਕ ਦਾ ਖਤਰਾ ਕਾਫੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਘੱਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਧਨੀਆ ਮੈਟਾਬੋਲਿਜ਼ਮ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪਾਚਨ ਤੰਤਰ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚ ਪਾਏ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਐਂਟੀ-ਇੰਫਲੇਮੇਟਰੀ ਗੁਣ ਗਠੀਏ ਦੇ ਇਲਾਜ ਵਿਚ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹਨ। ਧਨੀਏ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਗਠੀਏ ਤੋਂ ਰਾਹਤ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਧਨੀਆ ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਨੂੰ ਵੀ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਦਾ ਹੈ।
(Disclaimer: ਉੱਪਰ ਦਿੱਤੇ ਤੱਥ-ਜਾਣਕਾਰੀ ਆਮ ਜਾਣਕਾਰੀ ‘ਤੇ ਅਧਾਰਿਤ ਹਨ। ਨਿਊਜ਼ 18 ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਜ਼ਮਾਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਬੰਧਤ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲਵੋ।)
