ਕਲਪਨਾ ਕਰੋ ਕਿ ਜੇ ਅੱਜ ਤੁਹਾਨੂੰ 85,000 ਰੁਪਏ ਵਿੱਚ ਮਿਲ ਰਿਹਾ iPhone, ਇੱਕ ਦਿਨ 2.5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦਾ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਨੂੰ ਖਰੀਦੋਗੇ? ਜੇਕਰ ਐਪਲ ਭਾਰਤ ਦੀ ਬਜਾਏ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ iPhone ਬਣਾਉਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦੇਵੇ ਤਾਂ ਅਜਿਹਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਡਕਸ਼ਨ ਦੀ ਲਾਗਤ ਤਿੰਨ ਗੁਣਾ ਵੱਧ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ iPhone ਦੀ ਕੀਮਤ ਵੀ ਇੰਨੀ ਵੱਧ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਰਾ ਮਾਮਲਾ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਦੇ ਇੱਕ ਬਿਆਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਟਰੰਪ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਐਪਲ ਦੇ ਸੀਈਓ ਟਿਮ ਕੁੱਕ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵਿਸਤਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਉਦਯੋਗ ਅਤੇ ਤਕਨੀਕੀ ਮਾਹਿਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ਇਸ ‘ਤੇ ਤਿੱਖੀਆਂ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆਵਾਂ ਆਈਆਂ ਹਨ।
ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਅਮਰੀਕਾ ਸ਼ਿਫਟ ਹੁੰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਕੀਮਤ ਤਿੰਨ ਗੁਣਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕਿਉਂ ਹੋਵੇਗੀ
ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਚੈਂਬਰ ਆਫ਼ ਕਾਮਰਸ, ਇੰਡਸਟਰੀਜ਼ ਐਂਡ ਐਗਰੀਕਲਚਰ (MCCIA) ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਜਨਰਲ ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਗਿਰਬਾਣੇ ਨੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਕਿਹਾ, ‘ਜੇਕਰ iPhone ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸਦੀ ਕੀਮਤ $3,000 ਯਾਨੀ ਲਗਭਗ ₹2.5 ਲੱਖ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦੀ ਹੈ।’ ਜਦੋਂ ਕਿ ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਉਹੀ ਫ਼ੋਨ ਭਾਰਤ ਜਾਂ ਚੀਨ ਵਿੱਚ $1,000 (₹85,000) ਵਿੱਚ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕੀ ਅਮਰੀਕੀ ਖਪਤਕਾਰ ਇੰਨੀ ਉੱਚੀ ਕੀਮਤ ਅਦਾ ਕਰਨਗੇ?”
ਗਿਰਬੇਨ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਐਪਲ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ, ਲਗਭਗ 80%, ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਉੱਥੇ ਲਗਭਗ 50 ਲੱਖ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਐਪਲ ਦਾ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਨਿਰਮਾਣ ਦਾ ਵਿਸਤਾਰ ਕਰਨ ਦਾ ਟੀਚਾ ਚੀਨ ‘ਤੇ ਆਪਣੀ ਨਿਰਭਰਤਾ ਘਟਾਉਣਾ ਹੈ, ਨਾ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਕੰਮ ਖੋਹਣਾ।
ਭਾਰਤ ਛੱਡਣਾ ਐਪਲ ਲਈ ਮਹਿੰਗਾ ਸੌਦਾ ਹੋਵੇਗਾ: ਟੈਲੀਕਾਮ ਇਕੁਇਪਮੈਂਟ ਮੈਨੂਫੈਕਚਰਰਜ਼ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ (ਟੇਮਾ) ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਐਨ.ਕੇ. ਗੋਇਲ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘ਐਪਲ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਇੱਕ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ₹ 1.75 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਦੇ iPhone ਬਣਾਏ ਹਨ।’ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਨਿਰਮਾਣ ਪਲਾਂਟ ਹਨ ਅਤੇ ਦੋ ਹੋਰ ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਜੇਕਰ ਐਪਲ ਭਾਰਤ ਛੱਡ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਭਾਰੀ ਨੁਕਸਾਨ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਗੋਇਲ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਵਪਾਰ ਨਿਯਮ ਲਗਾਤਾਰ ਬਦਲ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਟੈਰਿਫ (ਆਯਾਤ-ਨਿਰਯਾਤ ਟੈਕਸ) ਵੀ ਵਧ ਰਹੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਐਪਲ ਲਈ ਭਾਰਤ ਛੱਡਣਾ ਸਿਆਣਪ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ। ਕੇਪੀਐਮਜੀ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਪਾਰਟਨਰ ਜੈਦੀਪ ਘੋਸ਼ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘ਐਪਲ ਦਾ ਈਕੋਸਿਸਟਮ ਭਾਰਤ ਲਈ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ।’ ਜੇਕਰ ਕੰਪਨੀ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਚਲੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸਦਾ ਸਿੱਧਾ ਅਸਰ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਅਤੇ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ‘ਤੇ ਪਵੇਗਾ। ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ iPhone ਬਣਾਉਣਾ ਆਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉੱਥੇ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਦੀ ਲਾਗਤ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ।
ਜੇਕਰ iPhone ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬਣਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਫਾਇਦਾ ਹੋਵੇਗਾ
ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੀ ਰਾਏ ਬਹੁਤ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ iPhone ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕੰਪਨੀ ਲਈ ਸਸਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਲਈ ਵੀ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੈ। ਜੇਕਰ iPhone ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਬਣਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਕੀਮਤ ਅਸਮਾਨ ਨੂੰ ਛੂਹ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਨਾ ਤਾਂ ਗਾਹਕ ਖੁਸ਼ ਹੋਣਗੇ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਐਪਲ ਦੀ ਕਮਾਈ ਵਧੇਗੀ। ਹੁਣ ਸਾਨੂੰ ਦੇਖਣਾ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਐਪਲ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਸਰਕਾਰ ਇਸ ‘ਤੇ ਕੀ ਫੈਸਲਾ ਲੈਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਇਸ ਸਮੇਂ ਭਾਰਤ iPhone ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਬਿਹਤਰ ਵਿਕਲਪ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।
