Explainer: ਕੀ ਅਮਰੀਕਾ-ਯੂਕਰੇਨ ਖਣਿਜ ਸਮਝੌਤਾ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਦੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਨੀਤੀ ਲਈ ਵੱਡੀ ਜਿੱਤ ਹੈ? ਜਾਣੋ ਇਸ ਬਾਰੇ ਸਭ ਕੁੱਝ

ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਯੂਕਰੇਨ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਆਰਥਿਕ ਭਾਈਵਾਲੀ ਸਮਝੌਤੇ ‘ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਯੂਕਰੇਨ ਦੇ ਦੁਰਲੱਭ ਖਣਿਜਾਂ ਜਾਂ ਕੁਦਰਤੀ ਸਰੋਤਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਸ ਸਮਝੌਤੇ ਵਿੱਚ ਯੂਕਰੇਨ ਦੇ ਪੁਨਰ ਨਿਰਮਾਣ ਲਈ ਇੱਕ ਸਾਂਝਾ ਨਿਵੇਸ਼ ਫੰਡ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਵੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਉਡੀਕਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸਮਝੌਤਾ ਹੈ। ਕੀਵ ਨੂੰ ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਅਮਰੀਕੀ ਸਮਰਥਨ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣ ਦਾ ਰਾਹ ਪੱਧਰਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਹ ਸਮਝੌਤਾ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਨੀਤੀ ਦੀ ਜਿੱਤ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਹੁਦਾ ਸੰਭਾਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਸਮਝੌਤੇ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਯੂਕਰੇਨ ਰਣਨੀਤੀ ਦਾ ਇੱਕ ਅਧਾਰ ਦੱਸਿਆ ਹੈ।

ਬੁੱਧਵਾਰ ਦੇਰ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਕਿ ਸਮਝੌਤੇ ‘ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਇਹ ਕੰਮ ਕਈ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੀ ਤਣਾਅਪੂਰਨ ਗੱਲਬਾਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਯੂਕਰੇਨ ਦੇ ਉਪ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਵਪਾਰ ਮੰਤਰੀ ਯੂਲੀਆ ਸਵੀਰੀਡੇਂਕੋ ਨੇ ਅਮਰੀਕਾ ਨਾਲ ਸਮਝੌਤੇ ਨੂੰ ਰਸਮੀ ਰੂਪ ਦੇਣ ਲਈ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ। ਦਸਤਖਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਯੂਲੀਆ ਸਵਿਰੀਡੇਂਕੋ ਨੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਐਕਸ ‘ਤੇ ਸਮਝੌਤੇ ਦੇ ਮੁੱਖ ਉਪਬੰਧਾਂ ਬਾਰੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਯੂਕਰੇਨ ਦੇ ਸਰੋਤਾਂ ਦੀ “ਪੂਰੀ ਮਾਲਕੀ ਅਤੇ ਨਿਯੰਤਰਣ” ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੀਵ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹੇਗੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, “ਸਾਡੇ ਇਲਾਕੇ ਅਤੇ ਪਾਣੀਆਂ ਦੇ ਸਾਰੇ ਸਰੋਤ ਯੂਕਰੇਨ ਦੇ ਹਨ। ਯੂਕਰੇਨ ਇਹ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰੇਗਾ ਕਿ ਕੀ ਅਤੇ ਕਿੱਥੋਂ ਕੱਢਣਾ ਹੈ।” ਉਸ ਨੇ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹੇਠਾਂ ਵਾਲੀ ਜ਼ਮੀਨ ਯੂਕਰੇਨੀ ਮਲਕੀਅਤ ਵਿੱਚ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਸਮਝੌਤੇ ਵਿੱਚ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।

ਇਸ ਕਾਰਨ ਸਮਝੌਤੇ ‘ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਦੇਰੀ ਹੋਈ
ਇਸ ਸਾਲ ਜਨਵਰੀ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਦੇ ਵ੍ਹਾਈਟ ਹਾਊਸ ਵਾਪਸ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਯੂਕਰੇਨ ਇਸ ਸਮਝੌਤੇ ਨੂੰ ਅੰਤਿਮ ਰੂਪ ਦੇਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਫਰਵਰੀ ਵਿੱਚ ਓਵਲ ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਵਾਦਪੂਰਨ ਮੀਟਿੰਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਯੂਕਰੇਨ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਵੋਲੋਦੀਮੀਰ ਜ਼ੇਲੇਂਸਕੀ ਦਾ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਦੌਰਾ ਛੋਟਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਯੂਕਰੇਨ ਦੇ ਪੁਨਰ ਨਿਰਮਾਣ ਲਈ ਸਾਂਝੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਸਮਝੌਤੇ ‘ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਦੇਰੀ ਹੋ ਗਈ। ਕੀਵ ਅਤੇ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਫੰਡ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕਰਨਗੇ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ 50-50 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸਦਾ ਵਿੱਤ ਪੋਸ਼ਣ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਖਣਿਜਾਂ, ਤੇਲ ਅਤੇ ਗੈਸ ਵਿੱਚ ਨਵੇਂ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਤੋਂ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਮਾਲੀਏ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਅਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਚੱਲ ਰਹੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਤੋਂ ਨਹੀਂ।

ਇਸ ਸਮਝੌਤੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਅਮਰੀਕੀ ਖਜ਼ਾਨਾ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਇੱਕ ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ, “ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਟਰੰਪ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ, ਅਮਰੀਕਾ ਇਸ ਬੇਰਹਿਮ ਅਤੇ ਬੇਤੁਕੀ ਜੰਗ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨ ਲਈ ਵਚਨਬੱਧ ਹੈ। ਇਹ ਸਮਝੌਤਾ ਰੂਸ ਨੂੰ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸੰਕੇਤ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਟਰੰਪ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਇੱਕ ਸੁਤੰਤਰ, ਪ੍ਰਭੂਸੱਤਾ ਸੰਪੰਨ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਯੂਕਰੇਨ ‘ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਇੱਕ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਲਈ ਵਚਨਬੱਧ ਹੈ। ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ ‘ਤੇ, ਕੋਈ ਵੀ ਦੇਸ਼ ਜਾਂ ਵਿਅਕਤੀ ਜਿਸਨੇ ਰੂਸ ਦੀ ਜੰਗ ਨੂੰ ਵਿੱਤ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ ਜਾਂ ਜੰਗੀ ਸਮੱਗਰੀ ਸਪਲਾਈ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਉਸਨੂੰ ਯੂਕਰੇਨ ਦੇ ਪੁਨਰ ਨਿਰਮਾਣ ਤੋਂ ਲਾਭ ਲੈਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।”

ਯੂਕਰੇਨ ਦੀ ਧਰਤੀ ਦੇ ਖਾਸ ਖਨਿਜ
ਧਰਤੀ ਦੇ ਦੁਰਲੱਭ ਤੱਤ, 17 ਤੱਤਾਂ ਦਾ ਸਮੂਹ ਹਨ ਜੋ ਕਈ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਸੈੱਲਫੋਨ, ਹਾਰਡ ਡਰਾਈਵ, ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਅਤੇ ਹਾਈਬ੍ਰਿਡ ਵਾਹਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਚੀਨ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਉਤਪਾਦਕ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਯੂਰਪ ਬੀਜਿੰਗ ‘ਤੇ ਆਪਣੀ ਨਿਰਭਰਤਾ ਘਟਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਯੂਕਰੇਨ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਖਣਿਜਾਂ ਦੇ ਭੰਡਾਰ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਮੁੱਖ ਟਾਈਟੇਨੀਅਮ, ਲਿਥੀਅਮ ਅਤੇ ਕੋਬਾਲਟ ਹਨ। ਕੀਵ ਸਕੂਲ ਆਫ਼ ਇਕਨਾਮਿਕਸ ਦੇ ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਯੂਕਰੇਨ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਖਣਿਜਾਂ ਦੇ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਵੱਡੇ ਭੰਡਾਰ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਤੇਲ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਗੈਸ ਦੇ ਭੰਡਾਰ ਵੀ ਹਨ। ਟਰੰਪ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਮਾਰਚ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਯੂਕਰੇਨ ਆਪਣੀ ਖਣਿਜ ਸੰਪਤੀ ਤੋਂ ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸਹਾਇਤਾ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰੇ। ਅੰਤਿਮ ਸੌਦੇ ਵਿੱਚ ਉਸ ਸਹਾਇਤਾ ਨੂੰ ਕਰਜ਼ੇ ਵਜੋਂ ਮੰਨਣ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਅਤੇ ਇਹ ਸਮਝੌਤਾ ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਯੂਕਰੇਨ ਲਈ ਯੂਰਪੀ ਸੰਘ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਦਾ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਛੱਡਦਾ ਜਾਪਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਯੂਕਰੇਨੀ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਨੌਂ ਪੰਨਿਆਂ ਦੇ ਸਮਝੌਤੇ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਗਾਰੰਟੀਆਂ ਦਾ ਕੋਈ ਜ਼ਿਕਰ ਨਹੀਂ ਸੀ।

ਓਵਲ ਆਫਿਸ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੀ ਅਨਬਨ
ਇਸ ਸਮਝੌਤੇ ‘ਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਫਰਵਰੀ ਵਿੱਚ ਯੂਕਰੇਨ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਵੋਲੋਦੀਮੀਰ ਜ਼ੇਲੇਂਸਕੀ ਦੇ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਦੌਰੇ ਦੌਰਾਨ ਦਸਤਖਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣੇ ਸਨ। ਪਰ ਦਸਤਖਤ ਸਮਾਰੋਹ ਅਚਾਨਕ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਜਦੋਂ ਟਰੰਪ ਅਤੇ ਉਪ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਵੈਂਸ ਨੇ ਓਵਲ ਦਫਤਰ ਵਿੱਚ ਯੂਕਰੇਨੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਕੀਤੀ, ਇਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹੋਏ ਕਿ ਉਹ ਅਮਰੀਕੀ ਸਮਰਥਨ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਸ਼ੁਕਰਗੁਜ਼ਾਰ ਨਹੀਂ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ‘ਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਸਮਝੌਤੇ ਲਈ ਦਬਾਅ ਪਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਜ਼ੇਲੇਂਸਕੀ ਨੂੰ ਅਚਾਨਕ ਵ੍ਹਾਈਟ ਹਾਊਸ ਛੱਡਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਯੂਕਰੇਨ ਨਾਲ ਸਾਰੀ ਫੌਜੀ ਸਹਾਇਤਾ ਅਤੇ ਖੁਫੀਆ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸਾਂਝੀ ਕਰਨ ‘ਤੇ ਅਸਥਾਈ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਰੋਕ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ।