ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣ ਤੋਂ ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਕਿਉਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਸਿਰ ਦਰਦ? ਮਾੜੀ ਸ਼ਰਾਬ ਦਾ ਹੈ ਕੁਝ ਲੈਣਾ-ਦੇਣਾ? ਮਾਹਰ ਤੋਂ ਜਾਣੋ ਅਸਲ ਕਾਰਨ

ਸ਼ਰਾਬ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਿਰਦਰਦ ਇੱਕ ਆਮ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਲੋਕ “ਹੈਂਗਓਵਰ” ਵਜੋਂ ਜਾਣਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਬਾਰੇ ਕਈ ਗਲਤ ਧਾਰਨਾਵਾਂ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਅਲਕੋਹਲ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਅਤੇ ਮਾਤਰਾ ਸਿਰਦਰਦ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਕੀ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਸੱਚਮੁੱਚ ਸਿਰ ਦਰਦ ਦਾ ਅਸਲ ਕਾਰਨ ਹੈ? ਇਸ ‘ਤੇ ਸਿਹਤ ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ, ਇਸ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਅਤੇ ਇਸ ‘ਚ ਮੌਜੂਦ ਤੱਤ ਸਿਰ ਦਰਦ ‘ਚ ਵੱਡੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਾਲਾ ਲਾਜਪਤ ਰਾਏ ਮੈਡੀਕਲ ਕਾਲਜ ਮੇਰਠ ਦੇ ਸੁਪਰ ਸਪੈਸ਼ਲਿਟੀ ਬਲਾਕ ਵਿੱਚ ਨਿਊਰੋਲੋਜੀ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਮੁਖੀ ਡਾ: ਦੀਪਿਕਾ ਸਾਗਰ ਨੇ ਲੋਕਲ 18 ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ |

ਡਾ: ਦੀਪਿਕਾ ਸਾਗਰ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਡੀਹਾਈਡ੍ਰੇਸ਼ਨ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਵੈਸੋਪ੍ਰੇਸਿਨ ਨਾਮਕ ਹਾਰਮੋਨ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਨੂੰ ਰੋਕਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਗੁਰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਬਚਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਸ਼ਰਾਬ ਵੈਸੋਪ੍ਰੇਸਿਨ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਸਰੀਰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਾਣੀ ਛੱਡਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਡੀਹਾਈਡਰੇਸ਼ਨ ਅਤੇ ਸਿਰ ਦਰਦ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਕੀ ਅਲਕੋਹਲ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਸਿਰ ਦਰਦ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀ ਹੈ?
ਡਾ: ਸਾਗਰ ਅਨੁਸਾਰ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਦਾ ਸਿਰਦਰਦ ‘ਤੇ ਅਸਰ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਇਹ ਇਕੋ ਇਕ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਘੱਟ-ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਾਲੀ ਅਲਕੋਹਲ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਉਪ-ਉਤਪਾਦ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਨਜੇਨਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਸਿਰ ਦਰਦ ਅਤੇ ਹੋਰ ਹੈਂਗਓਵਰ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਕਨਜੇਨਰ ਵਾਈਨ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੌਰਾਨ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਗੂੜ੍ਹੀ ਸ਼ਰਾਬ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਰੈੱਡ ਵਾਈਨ, ਵਿਸਕੀ ਅਤੇ ਬ੍ਰਾਂਡੀ ਵਿੱਚ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਹੈਂਗਓਵਰ ਜਾਂ ਸਿਰ ਦਰਦ ਦਾ ਵਿਗਿਆਨਕ ਕਾਰਨ?
ਡਾ: ਸਾਗਰ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅਲਕੋਹਲ ‘ਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਾਤਰਾ ‘ਚ ਕਨਜੇਨਰ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਸਿਰਦਰਦ ਨੂੰ ਵਧਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਈਥਾਨੌਲ, ਜੋ ਕਿ ਅਲਕੋਹਲ ਦਾ ਮੁੱਖ ਹਿੱਸਾ ਹੈ, ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਿਰ ਦਰਦ, ਚੱਕਰ ਆਉਣੇ ਅਤੇ ਥਕਾਵਟ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਪਿਸ਼ਾਬ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਵਿਚ ਪਾਣੀ ਦੀ ਕਮੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਿਰਦਰਦ ਹੋਰ ਵੀ ਵੱਧ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਘੱਟ-ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਾਲੀ ਅਲਕੋਹਲ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾਵਟ ਜਾਂ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਰਸਾਇਣਾਂ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਵੀ ਸਿਰਦਰਦ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਹੈਂਗਓਵਰ ਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਬਚੀਏ?
ਡਾ: ਦੀਪਿਕਾ ਸਾਗਰ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉੱਚ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਾਲੀ ਅਲਕੋਹਲ ਵਿੱਚ ਕਨਜੇਨਰ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਿਰ ਦਰਦ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਘੱਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਨਾਲ ਡੀਹਾਈਡ੍ਰੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਬਚਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਿਰਦਰਦ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣ ਤੋਂ ਬਚਣ ਦੀ ਵੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਸਿਰਦਰਦ ਅਤੇ ਹੈਂਗਓਵਰ ਨੂੰ ਵਧਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਡਾ: ਸਾਗਰ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸ਼ਰਾਬ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸਿਰਦਰਦ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀ ਹੈ। ਸਗੋਂ ਇਹ ਲੀਵਰ ਸਮੇਤ ਸਰੀਰ ਦੇ ਹੋਰ ਹਿੱਸਿਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਰਾਬ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿਣ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।