ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਦੀ ਇਸ ਥਾਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ‘ਰੂਹਾਂ ਦਾ ਸ਼ਹਿਰ’, ਇੱਥੇ ਆਬਾਦੀ ਤੋਂ ਕਈ ਗੁਣਾ ਵੱਧ ਦੱਬੀਆਂ ਹਨ ਲਾਸ਼ਾਂ

ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਦਾ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਕਸਬਾ ਕੋਲਮਾ, ਆਪਣੇ ਅਦਭੁਤ ਅਤੇ ਰਹੱਸਮਈ ਇਤਿਹਾਸ ਲਈ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ‘ਆਤਮਾਵਾਂ ਦਾ ਸ਼ਹਿਰ’ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਦਾ ਅਸਲੀ ਨਾਮ ਕੋਲਮਾ ਹੈ। ਇਹ ਸ਼ਹਿਰ ਸਿਰਫ਼ 1.9 ਵਰਗ ਮੀਲ ਵਿੱਚ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਆਬਾਦੀ 2,000 ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੈ। ਪਰ ਇੱਥੇ 17 ਕਬਰਸਤਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 15 ਲੱਖ ਲੋਕ ਦਫ਼ਨ ਹਨ। ਇਸ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਸ਼ਹਿਰ ਨੇ ਇੰਡਸਟਰੀ ਦੇ ਕੁਝ ਵੱਡੇ ਨਾਮ ਪੈਦਾ ਕੀਤੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਡੈਨਿਮ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਲੇਵੀ ਸਟ੍ਰਾਸ, ਬੈਂਕ ਆਫ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ A.P. Giannini ਅਤੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਬੇਸਬਾਲ ਖਿਡਾਰੀ Joe DiMaggio।

1848 ਵਿੱਚ, ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਵਿੱਚ ਅਚਾਨਕ ਸੋਨੇ ਦੀ ਖੋਜ ਹੋਈ। ਇਸ ਖੋਜ ਨੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਹਲਚਲ ਮਚਾ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਲੋਕ ਅਮੀਰ ਬਣਨ ਦੀ ਉਮੀਦ ਵਿੱਚ ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਵੱਲ ਭੱਜੇ। ਸੈਨ ਫਰਾਂਸਿਸਕੋ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ, ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ 812 ਤੋਂ ਵਧ ਕੇ 25,000 ਹੋ ਗਈ। ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਆਬਾਦੀ ਵਧਦੀ ਗਈ, ਸੈਨ ਫਰਾਂਸਿਸਕੋ ਦੇ ਕਬਰਸਤਾਨ ਭਰਨੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਏ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੋਲਮਾ ਵਿੱਚ ਲਾਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਦਫ਼ਨਾਉਣ ਦੀ ਪ੍ਰਥਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ, ਅਤੇ ਇੱਥੇ ਪਹਿਲਾ ਕਬਰਸਤਾਨ 1887 ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।

ਸੈਨ ਫਰਾਂਸਿਸਕੋ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਵਧਿਆ ਕਿ ਕਬਰਸਤਾਨ ਦੇ ਨੇੜੇ ਰਹਿਣ ਨਾਲ ਬਿਮਾਰੀ ਫੈਲਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ, 1914 ਵਿੱਚ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਹੁਣ ਉੱਥੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵੀ ਦਫ਼ਨਾਇਆ ਨਹੀਂ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਹ ਵੀ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਕਿ ਪੁਰਾਣੇ ਕਬਰਸਤਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਦੱਬੀਆਂ ਲਾਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਕਿਤੇ ਹੋਰ ਤਬਦੀਲ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਜੋ ਉੱਥੋਂ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਨੂੰ ਹੋਰ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਸਕੇ। 1914 ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸੈਨ ਫਰਾਂਸਿਸਕੋ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਸਾਰੀਆਂ ਕਬਰਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਹਿਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਤਬਦੀਲ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਸੈਨ ਫਰਾਂਸਿਸਕੋ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ ਦੋ ਦਰਜਨ ਕਬਰਸਤਾਨ ਸਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਬਰਸਤਾਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਲਾਸ਼ਾਂ ਕੱਢੀਆਂ ਗਈਆਂ ਅਤੇ ਕੋਲਮਾ ਲਿਜਾਈਆਂ ਗਈਆਂ। 20ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ, ਲਗਭਗ 1.5 ਲੱਖ ਲਾਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਕੋਲਮਾ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਕੋਲਮਾ ਵਿੱਚ ਲਾਸ਼ਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਧਦੀ ਗਈ।

ਅੱਜ ਕੋਲਮਾ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ 1,800 ਲੋਕ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਇਸ ਦੇ ਕਬਰਸਤਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਦਫ਼ਨਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਲਾਸ਼ਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 15 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ। ਇੱਥੋਂ ਦੇ ਕਬਰਸਤਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਮ੍ਰਿਤਕਾਂ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਅਨੁਪਾਤ 1:833 ਹੈ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਕੋਲਮਾ ਵਿੱਚ ਹਰੇਕ ਜੀਵਤ ਵਿਅਕਤੀ ਪਿੱਛੇ 833 ਲਾਸ਼ਾਂ ਹਨ। ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਇਸ ਸ਼ਹਿਰ ਨੂੰ ‘ਰੂਹਾਂ ਦਾ ਸ਼ਹਿਰ’ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।