ਪਾਕਿਸਤਾਨ ‘ਚ ਮਿਲੇ ਤੇਲ ਅਤੇ ਗੈਸ ਦੇ ਕੀਮਤੀ ਭੰਡਾਰਾਂ ਦਾ ਕੀ ਹੋਇਆ ? ਖਜ਼ਾਨੇ ਤੋਂ ਹੈ ਕਿੰਨੀ ਦੂਰ….ਕਦੋਂ ਪਲਟੇਗੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਤਕਦੀਰ
Pakistan oil reserves: ਤਿੰਨ ਮਹੀਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਇੱਕ ਖਬਰ ਨੇ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਧਿਆਨ ਆਪਣੇ ਵੱਲ ਖਿੱਚਿਆ ਸੀ। ਖ਼ਬਰ ਸੀ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਤੇਲ ਅਤੇ ਗੈਸ ਦੇ ਭੰਡਾਰ ਮਿਲੇ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਦਾ ਇਹ ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ ਆਪਣੀ ਗਰੀਬੀ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਉਣ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ 3 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਅਲਾਦੀਨ ਦਾ ਚਿਰਾਗ ਲੱਭਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਇਹ ਖਬਰ ਆਈ ਤਾਂ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਲੱਗਾ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਉਹ ਚਿਰਾਗ ਮਿਲ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ‘ਤੇ ਖੁਸ਼ੀ ਦੀ ਲਹਿਰ ਦੌੜ ਗਈ। ਹੁਣ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨੇ ਬੀਤ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕੋਈ ਨਵੀਂ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸਾਹਮਣੇ ਨਹੀਂ ਆਈ ਹੈ। ਉਸ ਤੇਲ ਭੰਡਾਰ ਦਾ ਕੀ ਹੋਇਆ? ਕੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਤੇਲ ਅਤੇ ਗੈਸ ਕੱਢਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ? ਜਾਂ ਕੋਈ ਨਵੀਂ ਮੁਸੀਬਤ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਈ ਹੈ? ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ।
ਹਾਲ ਹੀ ‘ਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ਼ਾਹਬਾਜ਼ ਸ਼ਰੀਫ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜਲ ਸੈਨਾ ਨੂੰ ਇਸ ਖਜ਼ਾਨੇ ਨੂੰ ਖੋਦਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਹੈ। ਸ਼ਰੀਫ਼ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਆਰਥਿਕ ਤਰੱਕੀ ਲਈ ਪਾਣੀ ਹੇਠ ਮਿਲੇ ਕੁਦਰਤੀ ਸਰੋਤਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਆਰਥਿਕ ਸੰਕਟ ‘ਤੇ ਕਾਬੂ ਪਾਉਣ, ਆਪਣਾ ਊਰਜਾ ਉਤਪਾਦਨ ਵਧਾਉਣ ਅਤੇ ਖਣਨ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗਿਕ ਖੇਤਰਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੁਦਰਤੀ ਸਰੋਤਾਂ ਦੀ ਸਖ਼ਤ ਲੋੜ ਹੈ।
ਚੀਨੀ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਕੱਢਣਗੀਆਂ…
ਲਾਹੌਰ ਦੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇਵੀ ਵਾਰ ਕਾਲਜ ‘ਚ ਆਯੋਜਿਤ 7ਵੇਂ ਸਮੁੰਦਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ‘ਚ ਬੋਲਦਿਆਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ਼ਾਹਬਾਜ਼ ਸ਼ਰੀਫ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇਵੀ ਚੀਨੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਕੁਦਰਤੀ ਸਰੋਤਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, “ਕੁਝ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਮੈਨੂੰ ਸਾਡੇ ਮਹਾਨ ਮਿੱਤਰ ਚੀਨ ਤੋਂ ਸੁਨੇਹਾ ਮਿਲਿਆ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਡੂੰਘੇ ਪਾਣੀਆਂ ਵਿੱਚ ਛੁਪੇ ਹੋਏ ਕੀਮਤੀ ਸਰੋਤਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਹੋਰ ਵਫ਼ਦ ਭੇਜਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹਨ।” ਉਨ੍ਹਾਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਜਲ ਸੈਨਾ ਮੁਖੀ ਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੰਸਾਧਨਾਂ ਦੇ ਦੋਹਨ ‘ਤੇ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਇਸ ਸਬੰਧ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਪੂਰੀ ਮਦਦ ਦੇਣ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕੀਤੀ।
‘ਕੁਝ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਮੈਨੂੰ ਸਾਡੇ ਮਹਾਨ ਮਿੱਤਰ ਚੀਨ ਤੋਂ ਸੁਨੇਹਾ ਮਿਲਿਆ ਕਿ ਉਹ ਡੂੰਘੇ ਪਾਣੀਆਂ ਵਿੱਚ ਛੁਪੇ ਹੋਏ ਕੀਮਤੀ ਸਰੋਤਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਹੋਰ ਵਫ਼ਦ ਭੇਜਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹਨ’। – ਸ਼ਾਹਬਾਜ਼ ਸ਼ਰੀਫ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ
ਸਤੰਬਰ ਵਿੱਚ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਇਸਲਾਮਾਬਾਦ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਮੁੰਦਰੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਦੀ ਮੇਜ਼ਬਾਨੀ ਕੀਤੀ, ਜਿੱਥੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਮਾਹਰਾਂ ਨੇ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਬਲੁ ਇਕਾਨਮੀ ਨੂੰ $ 100 ਬਿਲੀਅਨ ਤੱਕ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ। ਇਸ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਦੌਰਾਨ ਪੈਨਲਿਸਟਾਂ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਗਲੋਬਲ ਬਲੂ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ। ਨੀਲੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਮਹਾਸਾਗਰ ਵਿੱਚ ਮਿਲਣ ਵਾਲੇ ਸਰੋਤਾਂ ਦਾ ਲਗਾਤਾਰ ਉਪਯੋਗ ਕਰਨਾ, ਜੋ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ‘ਤੇ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਵੇ।
ਇਸ਼ਤਿਹਾਰਬਾਜ਼ੀ
ਤੇਲ ਜਾਂ ਗੈਸ ਨੂੰ ਕੱਢਣ ਵਿੱਚ ਲੱਗਣਗੇ 4-5 ਸਾਲ….
ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਹੀ ਇਕ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਤੇਲ ਅਤੇ ਗੈਸ ਭੰਡਾਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਖੋਜ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਲਗਭਗ 42 ਹਜ਼ਾਰ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਲਾਗਤ ਆਵੇਗੀ। ਜੇਕਰ ਖੋਜ ਸਫਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੇਲ ਅਤੇ ਗੈਸ ਕੱਢਣ ਲਈ ਖੂਹ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਲਈ ਹੋਰ ਪੈਸੇ ਦੀ ਲੋੜ ਹੋਵੇਗੀ। ਜੇਕਰ ਸਭ ਕੁਝ ਠੀਕ ਰਿਹਾ ਤਾਂ ਸਮੁੰਦਰ ਤੋਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਰੋਤਾਂ ਨੂੰ ਕੱਢਣ ਲਈ 4-5 ਸਾਲ ਲੱਗ ਜਾਣਗੇ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਆਇਲ ਐਂਡ ਗੈਸ ਰੈਗੂਲੇਟਰੀ ਅਥਾਰਟੀ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਮੈਂਬਰ ਮੁਹੰਮਦ ਆਰਿਫ ਅਜੇ ਇਹ ਯਕੀਨ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਕਹਿ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਸਕੇਗਾ।
ਇਹ ਤੇਲ ਅਤੇ ਗੈਸ ਭੰਡਾਰ 3 ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਕੋਈ 100 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਗਾਰੰਟੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਭੰਡਾਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕੇਗੀ- ਮੁਹੰਮਦ ਆਰਿਫ, ਤੇਲ ਅਤੇ ਗੈਸ ਰੈਗੂਲੇਟਰੀ ਅਥਾਰਟੀ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਮੈਂਬਰ
ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਮਾਹਿਰ ?
ਜਦੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚ ਇਹ ਖ਼ਬਰ ਫੈਲੀ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਖਣਿਜਾਂ ਦੀ ਖਾਨ ਮਿਲੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਕੁਦਰਤ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ‘ਤੇ ਅਜਿਹੀ ਮਿਹਰਬਾਨੀ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਏਸ਼ੀਆ ਦਾ ਕੁਦਰਤੀ ਊਰਜਾ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸਰੋਤ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਪਰ ਮਾਹਿਰਾਂ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਸੱਚ ਹੈ ਕਿ ਤੇਲ ਅਤੇ ਗੈਸ ਦੇ ਭੰਡਾਰ ਮਿਲੇ ਹਨ, ਪਰ ਇਹ ਨਹੀਂ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਕਿ ਇਹ ਏਸ਼ੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਭੰਡਾਰ ਹੈ।
ਊਰਜਾ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਡਿਵੀਜ਼ਨ ਦੇ ਬੁਲਾਰੇ ਕੈਪਟਨ (ਸੇਵਾਮੁਕਤ) ਸ਼ਾਹਬਾਜ਼ ਤਾਹਿਰ ਨਦੀਮ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਨਿਊਜ਼ ਚੈਨਲ ਜੀਓ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਹੁਣ ਤੱਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਕੋਈ ਅਧਿਕਾਰਤ ਬਿਆਨ ਜਾਂ ਅੰਕੜੇ ਜਾਰੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਭੰਡਾਰ ਹੈ।
ਗਹਿਰਾਈ ਨਾਲ ਰਿਸਰਚ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ…
ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਆਇਲ ਐਂਡ ਗੈਸ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਕੰਪਨੀ ਲਿਮਟਿਡ ਦੇ ਮੈਨੇਜਿੰਗ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਅਹਿਮਦ ਹਯਾਤ ਲਕ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਤੱਟ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹਾਈਡਰੋਕਾਰਬਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਹੋਣ ਦੇ ਸੰਕੇਤ ਮਿਲੇ ਹਨ, ਪਰ ਇਸ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਨ ਲਈ ਹੋਰ ਗਹਿਰਾਈ ਨਾਲ ਰਿਸਰਚ ਅਤੇ ਡ੍ਰਿਲਿੰਗ ਦੀ ਲੋੜ ਹੋਵੇਗੀ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਕਿਸੇ ਠੋਸ ਸਿੱਟੇ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ, ਸਾਨੂੰ ਵਾਧੂ 2ਡੀ ਸਿਸਿਮਕ ਸਰਵੇਖਣ ਅਤੇ ਕੁਝ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ 3ਡੀ ਭੂਚਾਲ ਸਰਵੇਖਣ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੋਵੇਗੀ , ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਖੂਹਾਂ ਦੀ ਖੁਦਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਅਸੀਂ ਇਸ ਖੋਜ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਨੂੰ ਉਦਯੋਗ ਦੇ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ, ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਕੋਈ ਵੀ ਦਾਅਵਾ ਕਰਨਾ ਜਲਦਬਾਜ਼ੀ ਹੋਵੇਗੀ
