ਆ ਗਿਆ e-passport, ਕਿਸੇ ਕੰਮ ਦਾ ਨਹੀਂ ਰਹਿਣਾ ਪੁਰਾਣਾ ਪਾਸਪੋਰਟ? ਜਾਣੋ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਕੀ ਹੈ ਅਪਡੇਟ
ਵਿਦੇਸ਼ ਯਾਤਰਾ ਲਈ ਪਾਸਪੋਰਟ ਹੁਣ ਵਧੇਰੇ ਸਮਾਰਟ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੋਣ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਈ-ਪਾਸਪੋਰਟ ਯਾਨੀ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਪਾਸਪੋਰਟ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਆਮ ਪਾਸਪੋਰਟ ਵਰਗਾ ਹੀ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਆਧੁਨਿਕ ਤਕਨੀਕੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਛੁਪੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਬਦਲਾਅ ਦੇ ਨਾਲ, ਭਾਰਤ ਹੁਣ ਅਮਰੀਕਾ, ਕੈਨੇਡਾ, ਫਰਾਂਸ, ਜਾਪਾਨ ਅਤੇ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵਰਗੇ 120 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਬਾਇਓਮੈਟ੍ਰਿਕ ਪਾਸਪੋਰਟ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਈ-ਪਾਸਪੋਰਟ ਇੱਕ ਸਮਾਰਟ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪਾਸਪੋਰਟ ਧਾਰਕ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਇੱਕ RFID ਚਿੱਪ ਅਤੇ ਐਂਟੀਨਾ ਵਿੱਚ ਸਟੋਰ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਚਿੱਪ ਵਿੱਚ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਤੁਹਾਡੇ ਨਿੱਜੀ ਵੇਰਵੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਸਗੋਂ ਤੁਹਾਡਾ ਬਾਇਓਮੈਟ੍ਰਿਕ ਡੇਟਾ ਵੀ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਢੰਗ ਨਾਲ ਸੇਫ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪਾਸਪੋਰਟ ਕਵਰ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਸੁਨਹਿਰੀ ਲੋਗੋ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਈ-ਪਾਸਪੋਰਟ ਹੈ। ਇਹ ਪਾਸਪੋਰਟ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਿਵਲ ਏਵੀਏਸ਼ਨ ਸੰਗਠਨ (ICAO) ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਧਾਰਤ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਲਈ ਡਿਜੀਟਲ ਯਾਤਰਾ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਸਰਹੱਦੀ ਨਿਯੰਤਰਣ ਵੱਲ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਦਮ ਹੈ।
ਈ-ਪਾਸਪੋਰਟ ਦੇ ਕੀ ਫਾਇਦੇ ਹਨ?
ਡਾਟਾ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਏਨਕ੍ਰਿਪਸ਼ਨ: ਇਸ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਜਾਣਕਾਰੀ ਡਿਜੀਟਲ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਪਾਸਪੋਰਟ ਦੀ ਨਕਲ ਕਰਨਾ ਜਾਂ ਇਸ ਨਾਲ ਛੇੜਛਾੜ ਕਰਨਾ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਤੇਜ਼ ਅਤੇ ਆਸਾਨ ਇਮੀਗ੍ਰੇਸ਼ਨ: ਈ-ਪਾਸਪੋਰਟ ਵਾਲੇ ਯਾਤਰੀ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਹਵਾਈ ਅੱਡਿਆਂ ‘ਤੇ ਆਟੋਮੇਟਿਡ ਈ-ਗੇਟਾਂ ਨੂੰ ਜਲਦੀ ਕਲੀਅਰ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ – ਬਿਨਾਂ ਲਾਈਨ ਵਿੱਚ ਉਡੀਕ ਕੀਤੇ।
ਬਾਇਓਮੈਟ੍ਰਿਕ ਤਸਦੀਕ: ਚਿਹਰੇ ਅਤੇ ਫਿੰਗਰਪ੍ਰਿੰਟ ਰਾਹੀਂ ਪਛਾਣ ਸੰਭਵ ਹੈ, ਜੋ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਲਗਭਗ ਖਤਮ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
ਧੋਖਾਧੜੀ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ: PKI (ਪਬਲਿਕ ਕੀ ਇਨਫਰਾਸਟ੍ਰਕਚਰ) ਵਰਗੀਆਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਪਾਸਪੋਰਟ ਦੀ ਪ੍ਰਮਾਣਿਕਤਾ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ।
ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਵੀਕ੍ਰਿਤੀ: ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ICAO ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਇਸਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
ਡਿਜੀਟਲ ਅੱਪਡੇਟ ਦੀ ਸਹੂਲਤ: ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਵੇਰਵਿਆਂ ਨੂੰ ਅੱਪਡੇਟ ਕਰਨਾ ਆਸਾਨ ਹੋਵੇਗਾ – ਲੰਬੀਆਂ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਕੇ।
ਕੀ ਮੌਜੂਦਾ ਪਾਸਪੋਰਟ ਧਾਰਕਾਂ ਨੂੰ ਨਵਾਂ ਈ-ਪਾਸਪੋਰਟ ਬਣਵਾਉਣਾ ਪਵੇਗਾ?
ਨਹੀਂ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਮੌਜੂਦਾ ਪਾਸਪੋਰਟ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵੈਧ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਸਨੂੰ ਬਦਲਣ ਦੀ ਕੋਈ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਮੌਜੂਦਾ ਪਾਸਪੋਰਟ ਆਪਣੀ ਮਿਆਦ ਪੁੱਗਣ ਦੀ ਮਿਤੀ ਤੱਕ ਵੈਧ ਰਹਿਣਗੇ।
ਸਾਰੇ ਪਾਸਪੋਰਟ ਦਫ਼ਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਈ-ਪਾਸਪੋਰਟ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਤਕਨੀਕੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਤਿਆਰ ਹੋਵੇਗੀ, ਨਵੇਂ ਪਾਸਪੋਰਟ ਬਿਨੈਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਈ-ਪਾਸਪੋਰਟ ਮਿਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।
ਇਹ ਤਬਦੀਲੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਿਉਂ ਹੈ?
ਅੱਜ, ਜਦੋਂ ਦੁਨੀਆ ਸਰਹੱਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਡਿਜੀਟਲ ਪਛਾਣ ਪ੍ਰਤੀ ਸਖ਼ਤ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ, ਭਾਰਤ ਦਾ ਇਹ ਕਦਮ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਯਾਤਰਾ ਨੂੰ ਆਸਾਨ ਬਣਾਏਗਾ ਬਲਕਿ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ, ਆਧੁਨਿਕ ਪਛਾਣ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਅਤੇ ਕਾਗਜ਼ ਰਹਿਤ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੀਲ ਪੱਥਰ ਵੀ ਸਾਬਤ ਹੋਵੇਗਾ।
