ITR ਫਾਈਲ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਜਾਣ ਲਓ ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਇਹ ਸੈਕਸ਼ਨ.. 80C, 80D, 24B, ਮਿਲੇਗੀ ITR ਦੀ ਸਹੀ ਜਾਣਕਾਰੀ
ਆਮਦਨ ਕਰ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਮੁਲਾਂਕਣ ਸਾਲ 2025-26 ਲਈ ITR-1 ਅਤੇ ITR-4 ਫਾਰਮਾਂ ਨੂੰ ਸੂਚਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਫਾਰਮ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਅਤੇ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਲਈ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਾਲਾਨਾ ਆਮਦਨ 50 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਹੈ। ਯਾਨੀ ਕਿ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2024-25 ਲਈ ਆਈ.ਟੀ.ਆਰ. ਫਾਈਲ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਹੁਣ ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਟੈਕਸਦਾਤਾਵਾਂ ਲਈ ਆਮਦਨ ਕਰ ਐਕਟ, 1961 ਦੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭਾਗਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਟੈਕਸ ਗਣਨਾ, ਕਟੌਤੀਆਂ ਅਤੇ ਟੈਕਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਧਾਰਾ 139(1) ਆਈ.ਟੀ.ਆਰ. ਫਾਈਲ ਕਰਨਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ
ਆਓ ਪਹਿਲਾਂ ਧਾਰਾ 139(1) ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰੀਏ, ਜੋ ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਆਮਦਨ ਟੈਕਸ ਰਿਟਰਨ ਭਰਨਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਮਦਨ ਇੱਕ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਸੀਮਾ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਲਾਜ਼ਮੀ ਅਤੇ ਸਵੈ-ਇੱਛਤ ਰਿਟਰਨ ਫਾਈਲਿੰਗ ਦੋਵਾਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਹੈ।
ਪੁਰਾਣੀ ਟੈਕਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ, ਧਾਰਾ 80C ਅਧੀਨ ਕਟੌਤੀਆਂ
ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਪੁਰਾਣੀ ਟੈਕਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਧਾਰਾ 80C ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਬਹੁਤ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਤੁਸੀਂ PPF, EPF, ELSS, ਟੈਕਸ ਬਚਾਉਣ ਵਾਲੀ FD ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਬੀਮਾ ਵਰਗੇ ਨਿਵੇਸ਼ਾਂ ‘ਤੇ 1.5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੀ ਛੋਟ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਪਰ ਯਾਦ ਰੱਖੋ, ਇਹ ਛੋਟ ਨਵੀਂ ਟੈਕਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਉਪਲਬਧ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਨਵੀਂ ਵਿਵਸਥਾ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਟੈਕਸਦਾਤਾ ਧਾਰਾ 80CCD(2) ਦੇ ਤਹਿਤ NPS ਵਿੱਚ ਮਾਲਕ ਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ਦੇ 10 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੱਕ ਦੀ ਕਟੌਤੀ ਦਾ ਲਾਭ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਘਰੇਲੂ ਕਰਜ਼ੇ ‘ਤੇ ਵਿਆਜ, ਧਾਰਾ 24B
ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਘਰ ਲਈ ਕਰਜ਼ਾ (Home Loan) ਲਿਆ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਸਦੇ ਵਿਆਜ ‘ਤੇ 2 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੀ ਕਟੌਤੀ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਚੰਗੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਕਟੌਤੀ ਦੋਵਾਂ ਟੈਕਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਉਪਲਬਧ ਹੈ।
HRA Exemption, ਧਾਰਾ 10(13A)
ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਕਿਰਾਏ ਦੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹੋ ਅਤੇ ਸਾਲਾਨਾ 1 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਾ ਕਿਰਾਇਆ ਦਿੰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ HRA ‘ਤੇ ਛੋਟ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਧਾਰਾ 10(13A) ਲਾਗੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਸਿਹਤ ਬੀਮਾ ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ ‘ਤੇ ਛੋਟ, ਧਾਰਾ 80D
ਸਿਹਤ ਬੀਮੇ ‘ਤੇ ਵੀ ਟੈਕਸ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਰਾਹਤ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਧਾਰਾ 80D ਦੇ ਤਹਿਤ, ਤੁਸੀਂ ਸਾਲਾਨਾ 1 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੀ ਛੋਟ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੀ ਉਮਰ 60 ਸਾਲ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ 25,000 ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੀ ਛੋਟ ਮਿਲੇਗੀ, ਪਰ ਸੀਨੀਅਰ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਲਈ ਇਹ ਸੀਮਾ 50,000 ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਹੈ।
ਦੇਰੀ ਨਾਲ ਫਾਈਲ ਕਰਨ ਲਈ ਜੁਰਮਾਨਾ, ਧਾਰਾ 234F
ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਨਿਰਧਾਰਤ ਮਿਤੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ITR ਫਾਈਲ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਧਾਰਾ 234F ਦੇ ਤਹਿਤ ਜੁਰਮਾਨਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। 5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਘੱਟ ਆਮਦਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ 1,000 ਰੁਪਏ ਅਤੇ 5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਆਮਦਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ 5,000 ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦਾ ਜੁਰਮਾਨਾ ਭਰਨਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਦੇਰ ਨਾਲ ਰਿਟਰਨ ਫਾਈਲ ਕਰਨ ‘ਤੇ, ਧਾਰਾ 234A ਅਤੇ 234B ਦੇ ਤਹਿਤ ਵਿਆਜ ਵੀ ਦੇਣਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਸਾਲ ITR ਫਾਈਲ ਕਰਨ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਉੱਪਰ ਦੱਸੇ ਗਏ ਭਾਗਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖੋ। ਇਹ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਹੀ ਕਟੌਤੀਆਂ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨਗੇ ਬਲਕਿ ਟੈਕਸ ਯੋਜਨਾਬੰਦੀ ਨੂੰ ਵੀ ਆਸਾਨ ਬਣਾਉਣਗੇ।
