ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਘਾਤਕ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਲਈ ਕਾਰਗਰ ਨਹੀਂ ਹੈ ਆਮ ਮਾਸਕ, ਘਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਣ ਸਮੇਂ ਵਰਤੋਂ ਇਹ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ
BMJ ਜਰਨਲ ਮੁਤਾਬਕ ਹਰ ਸਾਲ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ 20 ਲੱਖ ਲੋਕ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕਾਰਨ ਮਰਦੇ ਹਨ। ਯਾਨੀ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਘੁਲੀਆਂ ਜ਼ਹਿਰੀਲੀਆਂ ਗੈਸਾਂ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਸਾਡੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦਾਖ਼ਲ ਹੋ ਕੇ ਸਾਨੂੰ ਬਿਮਾਰ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਦਿੱਲੀ ਦੀ ਹਵਾ ਇੰਨੀ ਜ਼ਹਿਰੀਲੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਣਾ ਵੀ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਦਿਨ ਭਰ ਧੁੰਦ ਛਾਈ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸੌ ਮੀਟਰ ਤੱਕ ਵੀ ਦੇਖਣਾ ਔਖਾ ਹੈ।
ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਦੇ ਹੀ ਉਸ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹੰਝੂ ਵਹਿਣ ਲੱਗੇ। ਸਾਹ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਇੱਥੇ ਰਹਿਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਜਦੋਂ ਲੋਕ ਬਾਹਰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਉਹ ਮਾਸਕ ਪਹਿਨਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇੱਕ ਗੱਲ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਬਾਹਰ ਜਾਂਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਇਸ ਜ਼ਹਿਰੀਲੀ ਹਵਾ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਇੱਕ ਆਮ ਮਾਸਕ ਦਾ ਕੋਈ ਫਾਇਦਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਇਹ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਇੰਨੀਆਂ ਜ਼ਹਿਰੀਲੀਆਂ ਗੈਸਾਂ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਆਮ ਮਾਸਕ ਨੂੰ ਵਿੰਨ੍ਹ ਕੇ ਮੂੰਹ ਜਾਂ ਨੱਕ ਦੇ ਅੰਦਰ ਚਲਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਅਸੀਂ ਫੋਰਟਿਸ ਹਸਪਤਾਲ ਮਾਨੇਸਰ ਗੁੜਗਾਓਂ ਦੇ ਪਲਮੋਨੋਲੋਜੀ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਮੁਖੀ ਡਾਕਟਰ ਕਰਨ ਮਹਿਰਾ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਕਿ ਇਸ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮਾਸਕ ਪਹਿਨਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਵਰਤਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ।
ਇਹ ਹੈ ਦਿੱਲੀ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਮਾਸਕ
ਡਾ. ਕਰਨ ਮਹਿਰਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਾਸਕ ਉਪਲਬਧ ਹਨ। ਇੱਕ ਸਧਾਰਨ ਕੱਪੜੇ ਦਾ ਮਾਸਕ ਹੈ ਜਿਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋਨਾ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਦੂਜਾ ਇੱਕ ਸਰਜੀਕਲ ਮਾਸਕ ਹੈ ਜੋ ਡਾਕਟਰ ਦੁਆਰਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ N95 ਮਾਸਕ, N99 ਮਾਸਕ, N100 ਮਾਸਕ, P95 ਮਾਸਕ ਅਤੇ R95 ਮਾਸਕ। ਦਿੱਲੀ ਦੀ ਇਸ ਜ਼ਹਿਰੀਲੀ ਹਵਾ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਤਰੀਕਾ ਹੈ N95 ਮਾਸਕ।
ਇਹ 95 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੱਕ ਹਵਾ ਦੇ ਕਣਾਂ ਨੂੰ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। N99 ਹਵਾ ਦੇ ਕਣਾਂ ਨੂੰ 99 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੱਕ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਤੋਂ ਵੀ ਬਚਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਭਾਰੀ ਧੁੰਦ ਵਿੱਚ, ਡਾਕਟਰ ਹਮੇਸ਼ਾ N95 ਜਾਂ N99 ਮਾਸਕ ਪਹਿਨਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਜਿੱਥੇ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਦੇ ਸਮੇਂ ਸਾਹ ਲੈਣਾ ਔਖਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉੱਥੇ N100 ਮਾਸਕ ਪਹਿਨਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਹਵਾ ਦੇ ਕਣਾਂ ਨੂੰ 99.97 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੱਕ ਬਲਾਕ ਕਰਦਾ ਹੈ।
N100 N95 ਨਾਲੋਂ ਵਧੇਰੇ ਕਣਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਸਨੂੰ ਉਦੋਂ ਹੀ ਲਾਗੂ ਕਰਨਾ ਬਿਹਤਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਸਾਹ ਲੈਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਧੂੰਏਂ ਵਿੱਚ N95 ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਹੈ। ਇਹ ਜ਼ਹਿਰੀਲੀਆਂ ਗੈਸਾਂ ਜਿਵੇਂ ਬੈਂਜੀਨ, ਕਾਰਬਨ ਮੋਨੋਆਕਸਾਈਡ ਆਦਿ ਨੂੰ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਤੋਂ ਰੋਕਦਾ ਹੈ। P95 ਅਤੇ R95 ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਤੇਲ ਆਧਾਰਿਤ ਕਣਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਉਦਯੋਗ ਆਦਿ ਵਿੱਚ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮੁਢਲੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਸਰਜੀਕਲ ਅਤੇ ਕੱਪੜੇ ਦੇ ਮਾਸਕ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ‘ਚ ਬਾਹਰ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੀ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ?
ਡਾ: ਕਰਨ ਮਹਿਰਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦਿੱਲੀ ਦੀ ਇਸ ਜ਼ਹਿਰੀਲੀ ਹਵਾ ਤੋਂ ਬਚਣ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਤਰੀਕਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸਵੇਰੇ-ਸ਼ਾਮ ਬਾਹਰ ਨਾ ਨਿਕਲਿਆ ਜਾਵੇ ਕਿਉਂਕਿ ਸਵੇਰੇ-ਸ਼ਾਮ ਧੁੰਦ ਵਿੱਚ ਜ਼ਹਿਰੀਲੀਆਂ ਗੈਸਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਰੁੱਕੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਬਾਹਰ ਜਾਂਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਧੂੰਏਂ ‘ਚ ਗੈਸ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਉਸ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ N95 ਮਾਸਕ ਪਹਿਨਣਾ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਓ।
ਇਹ ਮਾਸਕ ਪਹਿਨਣ ਲਈ ਥੋੜ੍ਹਾ ਤੰਗ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰੇਗਾ ਪਰ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਆਪ ਅਨੁਕੂਲ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਸ ਜ਼ਹਿਰੀਲੀ ਹਵਾ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਾਣੀ ਪੀਓ। ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਹਾਈਡਰੇਟਿਡ ਰੱਖੋ। ਇਹ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚੋਂ ਕਣਾਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰੇਗਾ। ਇਸ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਸੂਪ ਅਤੇ ਜੂਸ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰੋ। ਦਿਨ ਵਿਚ 3 ਤੋਂ 4 ਲੀਟਰ ਪਾਣੀ ਪੀਓ।
ਕਾਰ ਵਿੱਚ ਮਾਸਕ ਪਾਈਏ ਜਾਂ ਨਹੀਂ?
ਡਾਕਟਰ ਕਰਨ ਮਹਿਰਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕਾਰ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਸਸਪੈਂਡਡ ਹਵਾ ਨਾਲ ਭਰੀ ਹੋਈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਭਾਵ ਕਾਰ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਜ਼ਹਿਰੀਲੀ ਹਵਾ ਨਾਲ ਭਰੀ ਹੋਈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਕਿਸੇ ਲਈ ਇਹ ਸੋਚਣਾ ਗਲਤ ਹੈ ਕਿ ਕਾਰ ਵਿੱਚ ਮਾਸਕ ਪਹਿਨਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਵੀ ਤੁਸੀਂ ਕਾਰ ਰਾਹੀਂ ਦਫ਼ਤਰ ਲਈ ਨਿਕਲਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ N95 ਮਾਸਕ ਜ਼ਰੂਰ ਪਹਿਨੋ।
