Property Rules: ਜਾਇਦਾਦ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਵਿਵਾਦਾਂ ਦਾ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਪੁਰਾਣਾ ਸਬੰਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਜਾਇਦਾਦ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਵਿਵਾਦ ਬਹੁਤ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਵੇਖੇ ਅਤੇ ਸੁਣੇ ਜਾਂਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਵਿੱਚ ਜਾਇਦਾਦ ਸੰਬੰਧੀ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਾਨੂੰਨ ਅਤੇ ਨਿਯਮ ਬਣਾਏ ਗਏ ਹਨ। ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇੱਕ ਅਜਿਹੇ ਕਾਨੂੰਨ ਬਾਰੇ ਦੱਸਣ ਜਾ ਰਹੇ ਹਾਂ ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਜਾਣਨਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਪਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਜਾਣ ਕੇ ਹੈਰਾਨੀ ਹੋਵੇਗੀ ਕਿ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਲੋਕ ਇਸ ਕਾਨੂੰਨ ਬਾਰੇ ਜਾਣਦੇ ਹਨ। ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਇੱਥੇ ਜਾਣਾਂਗੇ ਕਿ ਕੀ ਇੱਕ ਨੂੰਹ ਆਪਣੀ ਸੱਸ ਅਤੇ ਸਹੁਰੇ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ‘ਤੇ ਵੀ ਦਾਅਵਾ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ?
ਸੱਸ-ਸਹੁਰੇ ਦੀ ਖੁਦ ਦੀ ਕਮਾਈ ਹੋਈ ਜਾਇਦਾਦ ‘ਤੇ ਦਾਅਵਾ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ ਨੂੰਹ?
ਸੱਸ ਅਤੇ ਸਹੁਰੇ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ‘ਤੇ ਕਿਸਦਾ ਹੱਕ ਹੈ, ਇਸ ਬਾਰੇ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਾਨੂੰਨ ਬਣਾਏ ਗਏ ਹਨ। ਹੁਣ ਇੱਥੇ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਸਵਾਲ ਇਹ ਉੱਠਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਇੱਕ ਨੂੰਹ ਦਾ ਵੀ ਆਪਣੇ ਸਹੁਰੇ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ‘ਤੇ ਹੱਕ ਹੈ? ਇਸਦਾ ਸਿੱਧਾ ਜਿਹਾ ਸਵਾਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਨੂੰਹ ਦਾ ਆਪਣੀ ਸੱਸ ਅਤੇ ਸਹੁਰੇ ਦੀ ਖੁਦ ਦੀ ਕਮਾਈ ਹੋਈ ਜਾਇਦਾਦ ‘ਤੇ ਕੋਈ ਕਾਨੂੰਨੀ ਹੱਕ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਨੂੰਹ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਰਾਹੀਂ ਆਪਣੇ ਸਹੁਰੇ ਦੀ ਖੁਦ ਪ੍ਰਾਪਤ ਜਾਇਦਾਦ ‘ਤੇ ਅਧਿਕਾਰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।
ਜੇਕਰ ਸਹੁਰਾ ਆਪਣੀ ਖੁਦ ਦੀ ਕਮਾਈ ਹੋਈ ਜਾਇਦਾਦ ਨੂੰਹ ਨੂੰ ਦੇਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਹ ਅਜਿਹਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਪਰ, ਜੇਕਰ ਸੱਸ ਅਤੇ ਸਹੁਰਾ ਆਪਣੀ ਖੁਦ ਦੀ ਕਮਾਈ ਹੋਈ ਜਾਇਦਾਦ ਨੂੰਹ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਦੇਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ, ਤਾਂ ਨੂੰਹ ਉਸ ਜਾਇਦਾਦ ‘ਤੇ ਦਾਅਵਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੀ। ਸੱਸ ਅਤੇ ਸਹੁਰਾ ਆਪਣੀ ਖੁਦ ਦੀ ਕਮਾਈ ਹੋਈ ਜਾਇਦਾਦ ਕਿਸੇ ਵੀ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰ ਨੂੰ ਵਸੀਅਤ ਰਾਹੀਂ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਸੱਸ-ਸਹੁਰੇ ਦੀ ਖੁਦ ਦੀ ਕਮਾਈ ਹੋਈ ਜਾਇਦਾਦ ‘ਤੇ ਨੂੰਹ ਦਾ ਕੋਈ ਹੱਕ ਨਹੀਂ
ਕਾਨੂੰਨ ਅਨੁਸਾਰ, ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਪਰਿਵਾਰ ਕੋਲ ਜੱਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਹੈ ਤਾਂ ਨੂੰਹ ਉਸ ਜਾਇਦਾਦ ‘ਤੇ ਦਾਅਵਾ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਨੂੰਹ ਨੂੰ ਜੱਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਸਿਰਫ਼ ਦੋ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਮਿਲ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸੰਭਵ ਹੈ ਜੇਕਰ ਉਸਦਾ ਪਤੀ ਜਾਇਦਾਦ ਦੇ ਆਪਣੇ ਹਿੱਸੇ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਉਸਦੇ ਨਾਮ ‘ਤੇ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਇੱਕ ਨੂੰਹ ਪਤੀ ਦੀ ਮੌਤ ਵਰਗੇ ਹਾਲਾਤਾਂ ਵਿੱਚ ਜੱਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਕੁੜੀ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਦੇ ਘਰ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸਦਾ ਆਪਣੇ ਸਹੁਰਿਆਂ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ‘ਤੇ ਕੋਈ ਹੱਕ ਜਾਂ ਅਧਿਕਾਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ।
ਹਿੰਦੂ ਅਣਵੰਡੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕਾਨੂੰਨ
99acres ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਕਾਨੂੰਨ ਨੂੰਹ ਨੂੰ HUF ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਦਾ ਦਰਜਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਉਸਨੂੰ ਸਹਿ-ਮਾਲਕ ਨਹੀਂ ਬਣਾਉਂਦਾ। ਹਿੰਦੂ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰ ਐਕਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇੱਕ ਸਹਿ-ਵੰਡੀ ਉਹ ਵਿਅਕਤੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਹਿੰਦੂ ਅਣਵੰਡੇ ਪਰਿਵਾਰ (HUF) ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਜਨਮ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਆਪਣੀ ਜੱਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ‘ਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਅਧਿਕਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਹਿੰਦੂ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰ ਐਕਟ 1956 ਦੇ ਉਪਬੰਧਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, HUF ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਜਨਮ ਤੋਂ ਹੀ ਸਹਿ-ਸੰਬੰਧੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
