ਭਾਰਤ ਉੱਤੇ ਆਉਣ ਵਾਲਾ ਹੈ ਵੱਡਾ ਸੰਕਟ ! ਆਮ ਲੋਕਾਂ ‘ਤੇ ਪਵੇਗਾ ਸਿੱਧਾ ਅਸਰ, ਬਚਣ ਦਾ ਸਿਰਫ ਇੱਕੋ ਜੁਗਾੜ…
ਭਾਰਤ ‘ਤੇ ਅਗਲੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਸੰਕਟ ਆਉਣ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਸ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ ਹੁਣੇ ਤੋਂ ਤਿਆਰੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਨਾ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਤਾਂ ਆਮ ਆਦਮੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਵੇਗਾ। ਬਰਕਲੇ ਵਿਖੇ ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ (UC) ਵਿਖੇ ਇੰਡੀਆ ਐਨਰਜੀ ਐਂਡ ਕਲਾਈਮੇਟ ਸੈਂਟਰ (IECC) ਦੇ ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਅਗਲੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ 130-150 ਮਿਲੀਅਨ ਨਵੇਂ ਕਮਰੇ ਏਅਰ ਕੰਡੀਸ਼ਨਰਾਂ (AC) ਦੀ ਲੋੜ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸ ਨਾਲ 2035 ਤੱਕ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸਿਖਰਲੀ ਬਿਜਲੀ ਮੰਗ 180 ਗੀਗਾਵਾਟ (GW) ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਖਪਤ ‘ਤੇ ਦਬਾਅ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਅਗਲੇ 10 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ, ਜੋ ਕਿ ਸਭ ਤੋਂ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧ ਰਹੀ ਵੱਡੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਹੈ, ਵਿੱਚ ਰੂਮ ਏਸੀ ਦੀ ਊਰਜਾ ਕੁਸ਼ਲਤਾ ਨੂੰ ਦੁੱਗਣਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਗੰਭੀਰ ਕਮੀ ਤੋਂ ਬਚਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਨੂੰ 2.2 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ($26 ਬਿਲੀਅਨ) ਤੱਕ ਦੀ ਬਚਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਵੇਲੇ, ਭਾਰਤ ਹਰ ਸਾਲ 1-1.5 ਕਰੋੜ ਨਵੇਂ ਏਸੀ ਜੋੜਦਾ ਹੈ। ਨੀਤੀਗਤ ਦਖਲਅੰਦਾਜ਼ੀ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ, ਸਿਰਫ਼ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਮੰਗ 2030 ਤੱਕ 120 ਗੀਗਾਵਾਟ ਅਤੇ 2035 ਤੱਕ 180 ਗੀਗਾਵਾਟ ਤੱਕ ਵਧ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਕੁੱਲ ਮੰਗ ਦਾ ਲਗਭਗ 30 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹੈ।
ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਹੀ ਗੰਭੀਰ ਹੋਣਗੇ ਹਾਲਾਤ…
ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਮੁੱਖ ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਯੂਸੀ ਬਰਕਲੇ ਵਿਖੇ ਫੈਕਲਟੀ, ਨਿਕਿਤ ਅਭਿਯੰਕਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਵਾਧਾ ਭਾਰਤ ਦੀ ਬਿਜਲੀ ਸਪਲਾਈ ਨੂੰ ਪਛਾੜ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ 2026 ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਗੰਭੀਰ ਕਮੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ, 30 ਮਈ ਨੂੰ ਪੂਰੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮੰਗ 250 ਗੀਗਾਵਾਟ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰ ਗਈ, ਜੋ ਕਿ ਅਨੁਮਾਨਾਂ ਨਾਲੋਂ 6.3 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵੱਧ ਹੈ। ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਕਾਰਨ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਗਰਮੀ ਦਾ ਤਣਾਅ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਮੰਗ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਵਾਲੇ ਮੁੱਖ ਕਾਰਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।
ਘਰੇਲੂ ਖਪਤ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਵਾਧਾ…
ਭਾਰਤ ਦੀ ਕੁੱਲ ਬਿਜਲੀ ਖਪਤ ਵਿੱਚ ਘਰੇਲੂ ਖੇਤਰ ਦਾ ਹਿੱਸਾ 2012-13 ਵਿੱਚ 22 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੋਂ ਵਧ ਕੇ 2022-23 ਵਿੱਚ 25 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹੋਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਹੈ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਾਧੇ ਦਾ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਵਧਦੇ ਤਾਪਮਾਨ ਕਾਰਨ ਹੈ। 2024 ਦੀਆਂ ਗਰਮੀਆਂ ਵਿੱਚ, ਰਿਕਾਰਡ ਤੋੜ ਤਾਪਮਾਨ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਕਮਰੇ ਦੇ ਏਅਰ ਕੰਡੀਸ਼ਨਰਾਂ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਵਿੱਚ ਸਾਲ-ਦਰ-ਸਾਲ 40 ਤੋਂ 50 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ।
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਏਸੀ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮੰਗ….
ਆਕਸਫੋਰਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਆਕਸਫੋਰਡ ਇੰਡੀਆ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਸਸਟੇਨੇਬਲ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਵਿਖੇ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਇੱਕ ਖੋਜ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਕੁੱਲ ਆਬਾਦੀ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਏਸੀ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮੰਗ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਆਵੇਗੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਚੀਨ, ਨਾਈਜੀਰੀਆ, ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ, ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼, ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ, ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਵਾਰੀ ਆਵੇਗੀ। ਜ਼ਾਹਿਰ ਹੈ ਕਿ ਏਸੀ ਦੀ ਮੰਗ ਵਧਣ ਨਾਲ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਖਪਤ ਵੀ ਵਧੇਗੀ ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਬਿਜਲੀ ਉਤਪਾਦਨ ਬਹੁਤਾ ਨਹੀਂ ਵਧਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸਦਾ ਖਮਿਆਜ਼ਾ ਆਮ ਆਦਮੀ ਨੂੰ ਭੁਗਤਣਾ ਪਵੇਗਾ।
