ਸਮੁੰਦਰ ਤੋਂ 6000 ਮੀਟਰ ਹੇਠਾਂ ਲੱਭੀ ਨਵੀਂ ਦੁਨੀਆ, ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਨਵੇਂ ਜੀਵ ਦੇਖ ਵਿਗਿਆਨੀ ਵੀ ਹੈਰਾਨ Science News in Hindi: Alien World In Deepest Parts Of Ocean Scientists Discover Thousands Of Unseen Microbes

ਸਮੁੰਦਰ ਵਿਚ ਸਿਰਫ 6 ਕਿਲੋਮੀਟਰ (ਲਗਭਗ 4 ਮੀਲ) ਦੀ ਡੂੰਘਾਈ ‘ਚ ਇਕ ਵੱਖਰੀ ਦੁਨੀਆ ਮੌਜੂਦ ਹੈ। ਨਵੀਂ ਖੋਜ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਇਹੀ ਦੱਸਦੀ ਹੈ। ਨਵੀਂ ਖੋਜ ਵਿਚ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਅਣਦੇਖੀ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ Microbes (Microorganisms) ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਹੈ ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਦੇਖੇ ਗਏ ਸਨ। ਇਹ ਖੋਜ Mariana Trench ਸਮੇਤ ਸਮੁੰਦਰ ਦੀਆਂ ਡੂੰਘੀਆਂ ਥਾਵਾਂ ਉਤੇ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਸਮੁੰਦਰ ਦੇ ਇਸ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਹੈਡਲ ਜ਼ੋਨ (Hadal Zone) ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹੈਡਲ ਜ਼ੋਨ 6 ਕਿਲੋਮੀਟਰ (3.7 ਮੀਲ) ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ 11 ਕਿਲੋਮੀਟਰ (6.8 ਮੀਲ) ਤੱਕ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭਾਵ ਇਹ ਇੰਨੀ ਡੂੰਘੀ ਹੈ ਕਿ ਉੱਥੇ 30 ਐਂਪਾਇਰ ਸਟੇਟ ਬਿਲਡਿੰਗਾਂ ਜਾਂ ਡੇਢ ਮਾਊਂਟ ਐਵਰੈਸਟ ਫਿੱਟ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਔਖੇ ਹਾਲਾਤਾਂ ਵਿਚ ਵਧਦਾ-ਫੁੱਲਦਾ ਜੀਵ

ਸਮੁੰਦਰ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਤੱਕ ਜੀਵਨ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ। ਤਾਪਮਾਨ ਲਗਭਗ ਫ੍ਰੀਜ਼ਿੰਗ ਪੁਆਇੰਟ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੈ। ਪਾਣੀ ਦਾ ਦਬਾਅ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ। ਖਾਣ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਇਸ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਇੱਥੇ 7500 ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਿਲੱਖਣ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਜੀਵ ਲੱਭੇ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 90% ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਵੇਂ ਸਨ!

ਚੀਨੀ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਇਸ ਡੂੰਘਾਈ ਤੱਕ 33 ਵਾਰ ਡੁਬਕੀ ਮਾਰੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਪਣਡੁੱਬੀ (submersible) ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਉਥੋਂ ਤਲਛਟ (sediment) ਅਤੇ ਸਮੁੰਦਰ ਦੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਨਮੂਨੇ ਲਏ। ਫਿਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨਮੂਨਿਆਂ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਨਾਲ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਜੋ ਨਤੀਜੇ ਆਏ ਉਹ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸਨ।

ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੀ ਟੀਮ ਨੇ 6 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਡੂੰਘਾਈ ‘ਤੇ ਕਈ ਨਮੂਨੇ ਲਏ।

ਕਿਵੇਂ ਜ਼ਿੰਦਾ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ‘alien microbes’

ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਪਾਇਆ ਕਿ ਇਹਨਾਂ ਸੂਖਮ ਜੀਵਾਂ ਦੀਆਂ ਦੋ ਮੁੱਖ ਬਚਾਅ ਰਣਨੀਤੀਆਂ ਹਨ:

ਸਾਦੀ ਪਰ ਕੁਸ਼ਲ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ: ਅਜਿਹੇ ਰੋਗਾਣੂਆਂ ਦੇ ਜੀਨੋਮ ਛੋਟੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਹ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸੀਮਤ ਸਾਧਨਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ ਜਿਉਂਦੇ ਰਹਿ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਐਨਜ਼ਾਈਮ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਸਮੁੰਦਰ ਦੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦਬਾਅ ਅਤੇ ਠੰਢ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਵਿਚ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਲਚਕਦਾਰ ਅਤੇ ਬਹੁਮੁਖੀ Microbes: ਕੁਝ Microbes ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਜੀਨੋਮ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਕਈ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਵਾਤਾਵਰਣਾਂ ਵਿੱਚ ਜਿਉਂਦੇ ਰਹਿ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਹਰ ਜਗ੍ਹਾ ਵੱਖ-ਵੱਖ Microbes

ਇਸ ਖੋਜ ਵਿਚ ਇਕ ਹੋਰ ਦਿਲਚਸਪ ਗੱਲ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ ਕਿ ਸਮੁੰਦਰ ਦੀ ਡੂੰਘਾਈ ਵਿਚ ਹਰ ਜਗ੍ਹਾ Microbes ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਮੂਹ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਛੋਟੀਆਂ-ਛੋਟੀਆਂ ਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਵਸਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉੱਥੋਂ ਦੇ ਹਾਲਾਤਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਢਾਲ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਜਿੰਨਾ ਡੂੰਘਾ ਹੇਠਾਂ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, Microbes ਦੀ ਆਪਸੀ ਮਦਦ ਓਨੀ ਹੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤ ਸਾਂਝੇ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਬਾਇਓਫਿਲਮ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ।

ਭਵਿੱਖ ਲਈ ਵੱਡੀ ਖੋਜ

ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਇਸ ਖੋਜ ਦੇ ਡੇਟਾ ਨੂੰ MEER (Mariana Trench Environment and Ecology Research) ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਤਹਿਤ ਆਨਲਾਈਨ ਉਪਲਬਧ ਕਰਵਾਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਸਾਨੂੰ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਇਹ ਸਮਝਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲੇਗਾ ਕਿ ਸਮੁੰਦਰ ਦੀ ਡੂੰਘਾਈ ਵਿੱਚ ਜੀਵਨ ਕਿਵੇਂ ਚੱਲਦਾ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਖੋਜ ਦਵਾਈ ਅਤੇ ਬਾਇਓਟੈਕਨਾਲੌਜੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, “ਇਹ ਖੋਜ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਸਮਝਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰੇਗੀ ਕਿ ਅਤਿਅੰਤ ਹਾਲਤਾਂ ਵਿੱਚ ਜੀਵਨ ਕਿਵੇਂ ਵਿਕਸਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।” ਇਹ ਅਧਿਐਨ ਸੈੱਲ ਜਰਨਲ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।