ਚਾਈਨਾ ਸਾਊਥਵੈਸਟ ਏਅਰਲਾਈਨਜ਼ ਦਾ ਜਹਾਜ਼ ਕਰੈਸ਼, ਜਹਾਜ਼ ‘ਚ ਸਵਾਰ ਸਾਰੇ 61 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ

Air Crash: ਹੈਲੋ… ਏਅਰ ਟ੍ਰੈਫਿਕ ਕੰਟਰੋਲ, ਇਹ SZ-4509 ਦਾ ਕੈਪਟਨ ਹੈ, ਲੈਂਡਿੰਗ ਕਲੀਅਰੈਂਸ ਲਈ ਬੇਨਤੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ… ਇਹ ਆਵਾਜ਼ ਚਾਈਨਾ ਸਾਊਥਵੈਸਟ ਏਅਰਲਾਈਨਜ਼ ਦੀ ਫਲਾਈਟ SZ-4509 ਦੇ ਕੈਪਟਨ, ਯਾਓ ਫੁਚੇਨ ਦੀ ਸੀ, ਜੋ ਲੈਂਡਿੰਗ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਮੰਗ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਕਰੀਬ 3300 ਫੁੱਟ ਦੀ ਉਚਾਈ ‘ਤੇ ਉੱਡ ਰਹੇ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਏਟੀਸੀ ਤੋਂ ਹਰੀ ਝੰਡੀ ਮਿਲੀ, ਕਪਤਾਨ ਨੇ ਫਲਾਈਟ ਨੂੰ ਰਨਵੇ ਵੱਲ ਮੋੜ ਦਿੱਤਾ। ਜਹਾਜ਼ ਕਰੀਬ 12 ਮਿੰਟ ‘ਚ ਰਨਵੇ ‘ਤੇ ਲੈਂਡ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਸੀ। ਏਟੀਸੀ ‘ਚ ਬੈਠੇ ਕੰਟਰੋਲਰ ਅਤੇ ਏਅਰਲਾਈਨ ‘ਤੇ ਮੌਜੂਦ ਸਾਰੇ ਏਅਰਲਾਈਨ ਸਟਾਫ਼ ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਲੈਂਡ ਹੋਣ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ।

ਫਿਰ ਅਚਾਨਕ ਅਸਮਾਨ ਤੋਂ ਜ਼ੋਰਦਾਰ ਧਮਾਕਾ ਹੋਇਆ, ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ‘ਤੇ ਮੌਜੂਦ ਕਰਮਚਾਰੀ ਕੁਝ ਸਮਝ ਪਾਉਂਦੇ, ਸੜੇ ਹੋਏ ਮਾਸ ਦੇ ਟੁਕੜੇ ਅਸਮਾਨ ਤੋਂ ਜ਼ਮੀਨ ‘ਤੇ ਡਿੱਗਣ ਲੱਗੇ। ਜਦੋਂ ਡਰੇ ਹੋਏ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਅਸਮਾਨ ਵੱਲ ਦੇਖਿਆ, ਤਾਂ ਉਹ ਧੂੰਏਂ ਅਤੇ ਅੱਗ ਦੀਆਂ ਲਪਟਾਂ ਨਾਲ ਘਿਰਿਆ ਇੱਕ ਹਵਾਈ ਜਹਾਜ਼ ਦੇਖ ਸਕਦੇ ਸਨ। ਇਸ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ‘ਤੇ ਭਗਦੜ ਮੱਚ ਗਈ। ਹਰ ਕੋਈ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਭੱਜਦਾ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ। ਅਗਲੇ ਕੁਝ ਸਕਿੰਟਾਂ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਜਹਾਜ਼ ਦੋ ਟੁਕੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਮੀਨ ‘ਤੇ ਡਿੱਗ ਗਿਆ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਮਲਬਾ ਲਗਭਗ ਪੂਰੀ ਹਵਾਈ ਸਾਈਟ ‘ਤੇ ਫੈਲ ਗਿਆ।

ਜਹਾਜ਼ ਵੈਨਜ਼ੂ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਲਈ ਹੋਇਆ ਸੀ ਰਵਾਨਾ
ਏਅਰ ਸਾਈਟ ‘ਤੇ ਫੈਲਿਆ ਇਹ ਮਲਬਾ ਉਸੇ ਚਾਈਨਾ ਸਾਊਥਵੈਸਟ ਏਅਰਲਾਈਨਜ਼ ਦੀ ਉਡਾਣ SZ-4509 ਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਕੁਝ ਮਿੰਟ ਪਹਿਲਾਂ ਏਟੀਸੀ ਨੇ ਲੈਂਡ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਜੀ ਹਾਂ, 24 ਫਰਵਰੀ 1999 ਨੂੰ ਹੋਏ ਇਸ ਹਵਾਈ ਹਾਦਸੇ ਵਿੱਚ ਜਹਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਸਵਾਰ ਸਾਰੇ 61 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਮਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ 50 ਯਾਤਰੀ ਅਤੇ 11 ਚਾਲਕ ਦਲ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਧਿਆਨ ਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਚਾਈਨਾ ਸਾਊਥਵੈਸਟ ਏਅਰਲਾਈਨਜ਼ ਦੀ ਉਡਾਣ SZ-4509 24 ਫਰਵਰੀ 1999 ਨੂੰ ਚੇਂਗਦੂ ਸ਼ੁਆਂਗਲੀਉ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਤੋਂ ਚੀਨ ਦੇ ਵੇਂਝੂ ਯੋਂਗਕਿਆਂਗ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਲਈ ਉਡਾਣ ਭਰ ਰਹੀ ਸੀ ਅਤੇ ਇਹ ਹਾਦਸਾ ਲੈਂਡਿੰਗ ਤੋਂ ਠੀਕ ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਪਰਿਆ ਸੀ।

1000 ਮੀਟਰ ਦੀ ਉਚਾਈ ‘ਤੇ ਹੋਇਆ ਹਵਾਈ ਹਾਦਸਾ
ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਹਾਦਸੇ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋਇਆ ਜਹਾਜ਼ 1990 ‘ਚ ਬਣਿਆ ਟੂਪੋਲੇਵ ਟੂ-154ਐੱਮ ਸੀ। ਤਿੰਨ ਇੰਜਣਾਂ ਵਾਲੇ ਇਸ ਜਹਾਜ਼ ਦਾ ਕਪਤਾਨ ਯਾਓ ਫੁਚੇਨ ਸੀ ਅਤੇ ਪਹਿਲਾ ਅਧਿਕਾਰੀ ਜ਼ੂ ਮਾਓ ਸੀ। ਨੇਵੀਗੇਟਰ ਲੈਨ ਝਾਂਗਫੇਂਗ ਅਤੇ ਫਲਾਈਟ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਗੁਓ ਸ਼ੁਮਿੰਗ ਵੀ ਹਾਦਸੇ ਦੇ ਸਮੇਂ ਕਾਕਪਿਟ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਸਨ। ਕੈਬਿਨ ਵਿੱਚ 50 ਯਾਤਰੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ 7 ਫਲਾਈਟ ਅਟੈਂਡੈਂਟ ਸਨ। ਲੈਂਡਿੰਗ ਲਈ ਅੱਗੇ ਵਧ ਰਹੇ ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਫਲੈਪ ਲਗਭਗ 1000 ਮੀਟਰ ਦੀ ਉਚਾਈ ‘ਤੇ ਖੁੱਲ੍ਹ ਗਏ ਸਨ। ਫਲੈਪ ਖੁੱਲ੍ਹਣ ਨਾਲ, ਜਹਾਜ਼ ਦਾ ਅਗਲਾ ਹਿੱਸਾ ਅੱਗੇ ਨੂੰ ਛੂਹ ਗਿਆ। ਕੁਝ ਹੀ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਜਹਾਜ਼ ਦੋ ਟੁਕੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ।

ਜਾਂਚ ਰਿਪੋਰਟ ‘ਚ ਹੋਇਆ ਵੱਡਾ ਖੁਲਾਸਾ
ਹਾਦਸੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੀਤੀ ਗਈ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਕਿ ਇਸ ਹਾਦਸੇ ਲਈ ਤਾਲਾਬੰਦੀ ਹੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, ਇਸ ਜਹਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਐਲੀਵੇਟਰ ਸਿਸਟਮ ਵਿੱਚ ਗਲਤ ਲਾਕਨਟ ਲਗਾਏ ਗਏ ਸਨ। ਫਲਾਈਟ ਟੇਕਆਫ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਨਿਰੀਖਣ ਦੌਰਾਨ, ਫਲਾਈਟ ਮੇਨਟੇਨੈਂਸ ਟੀਮ ਨੇ ਗਲਤ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਮਿਲੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਾਲਾਬੰਦੀਆਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਡਾਣ ਦੌਰਾਨ ਵਾਈਬ੍ਰੇਸ਼ਨ ਕਾਰਨ ਇਹ ਤਾਲੇ ਖੁੱਲ੍ਹ ਗਏ ਅਤੇ ਜਹਾਜ਼ ਦਾ ਕੰਟਰੋਲ ਖੁੱਸ ਗਿਆ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਕ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਤਾਲਾ ਇਸ ਹਵਾਈ ਹਾਦਸੇ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਗਿਆ। ਇਸ ਹਾਦਸੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚੀਨ ਨੇ 30 ਅਕਤੂਬਰ 2002 ਨੂੰ ਵੱਡਾ ਫੈਸਲਾ ਲਿਆ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਟੂਪੋਲੇਵ ਟੂ-154 ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸੇਵਾ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ।