ਚੀਨੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸ਼ੀ ਜਿਨਪਿੰਗ ਦਾ ਤਣਾਅ ਫਿਰ ਵਧ ਗਿਆ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ ਸ਼ੀ ਜਿਨਪਿੰਗ ਚੀਨ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਪੂਰੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਭਰਮਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਲੋਕ ਆਬਾਦੀ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਆਬਾਦੀ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਘੱਟ ਗਈ ਹੈ। ਚੀਨ ਨੇ ਖੁਦ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ 2024 ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਆਬਾਦੀ ਲਗਾਤਾਰ ਤੀਜੇ ਸਾਲ ਘਟੇਗੀ। ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਛੇ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਆਬਾਦੀ ਵਾਧੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਹੁਣ ਇਸ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ ਆ ਰਹੀ ਹੈ।
ਚੀਨ ਇਸ ਸਮੇਂ ਆਬਾਦੀ ਸੰਕਟ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, ਚੀਨੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਲਗਾਤਾਰ ਤੀਜੇ ਸਾਲ ਉਸਦੀ ਆਬਾਦੀ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ ਹੈ। ਇਹ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਦੂਜੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਆਬਾਦੀ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ ਲਈ ਹੋਰ ਜਨਸੰਖਿਆ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਖੜ੍ਹੀਆਂ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਹੁਣ ਬੁੱਢੀ ਹੋ ਰਹੀ ਆਬਾਦੀ ਅਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਉਮਰ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਲਗਾਤਾਰ ਘਾਟ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। 2024 ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ ਚੀਨ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਲਗਭਗ 1.4 ਬਿਲੀਅਨ ਹੋਵੇਗੀ, ਜੋ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਨਾਲੋਂ ਲਗਭਗ 1.4 ਮਿਲੀਅਨ ਘੱਟ ਹੈ।
ਚੀਨ ਨੇ ਵਧਦੀ ਆਬਾਦੀ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ 1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ‘ਇੱਕ-ਬੱਚਾ ਨੀਤੀ’ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਨੂੰ 2016 ਵਿੱਚ ਖਤਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। 2021 ਤੋਂ, ਚੀਨ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਬੱਚੇ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ। ਪਰ ਇਸ ਨਾਲ ਆਬਾਦੀ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਨਹੀਂ ਮਿਲੀ। ਚੀਨ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਆਪਣੇ ਵਿਸ਼ਾਲ ਕਾਰਜਬਲ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਆਇਆ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਘਟਦੀ ਜਨਮ ਦਰ ਲਈ ਵਧਦੀ ਮਹਿੰਗਾਈ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਠਹਿਰਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਕੰਮਕਾਜੀ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਵੀ ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਚੀਨ ਬੁੱਢੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਦੇਸ਼ ਬਣਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ: ਰਿਸਰਚ ਗਰੁੱਪ ‘ਦਿ ਇਕਨਾਮਿਸਟ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ ਯੂਨਿਟ’ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, 2035 ਤੱਕ, ਚੀਨ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਦਾ ਲਗਭਗ ਇੱਕ ਤਿਹਾਈ ਹਿੱਸਾ 60 ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਮਰ ਦੇ ਲੋਕ ਹੋਣਗੇ। ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਸਤੰਬਰ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਕਾਨੂੰਨੀ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਦੀ ਉਮਰ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਵਧਾਉਣਗੇ। ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਬਦਲਾਅ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇਹ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਸੀ। ਨਵੇਂ ਨਿਯਮ 1 ਜਨਵਰੀ ਤੋਂ ਲਾਗੂ ਹੋ ਗਏ ਹਨ।
ਬੀਜਿੰਗ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਐਲਾਨੇ ਗਏ ਅੰਕੜੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਆਬਾਦੀ ਦੇ ਰੁਝਾਨਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ। ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਪੂਰਬੀ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ। ਇੱਥੇ, ਜਾਪਾਨ, ਦੱਖਣੀ ਕੋਰੀਆ, ਹਾਂਗਕਾਂਗ ਅਤੇ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਜਨਮ ਦਰ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ ਦੇਖੀ ਗਈ ਹੈ। ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ, ਚੀਨ ਜਾਪਾਨ ਅਤੇ ਪੂਰਬੀ ਯੂਰਪ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਆਬਾਦੀ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਗਿਰਾਵਟ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਰੁਝਾਨ ਦੇ ਕਾਰਨ ਇੱਕੋ ਜਿਹੇ ਹਨ: ਰਹਿਣ-ਸਹਿਣ ਦੇ ਵਧਦੇ ਖਰਚੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਵਿਆਹ ਅਤੇ ਬੱਚੇ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਨੂੰ ਮੁਲਤਵੀ ਕਰਨ ਜਾਂ ਤਿਆਗਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਰਹੇ ਹਨ, ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਕਰੀਅਰ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦੇਣਾ ਵੀ ਇੱਕ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਹੈ। ਲੋਕ ਵੀ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਜੀ ਰਹੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਨਵਜੰਮੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਜਨਮ ਦਰ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਚੀਨ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ ਜੋ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਇਮੀਗ੍ਰੇਸ਼ਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਜੋਖਮ ਵਿੱਚ ਹਨ। ਚੀਨ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਆਬਾਦੀ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸਨੇ ਹਮਲਿਆਂ, ਹੜ੍ਹਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕੁਦਰਤੀ ਆਫ਼ਤਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਕੇ ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ ਚੌਲਾਂ ਅਤੇ ਉੱਤਰ ਵਿੱਚ ਕਣਕ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਆਬਾਦੀ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਿਆ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਦੇ ਅੰਤ ਅਤੇ 1949 ਵਿੱਚ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੱਡੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੁਬਾਰਾ ਉੱਭਰ ਕੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ, ਅਤੇ ਆਬਾਦੀ ਸਿਰਫ ਤਿੰਨ ਦਹਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦੁੱਗਣੀ ਹੋ ਗਈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ‘Great Leap Forward’ ਅਤੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਹੋਈ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਵਿੱਚ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ।
