ਇੱਕ ਗੈਰ ਇਸਲਾਮਿਕ ਦੇਸ਼ ‘ਚ ਇਸਲਾਮ ਦਾ ਅਪਮਾਨ ਕਰਨ ‘ਤੇ ਬੋਧੀ ਭਿਕਸ਼ੂ ਨੂੰ ਹੋਈ ਜੇਲ੍ਹ 

ਇਸਲਾਮ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਧਰਮ ਹੈ। ਈਸਾਈ ਭਾਈਚਾਰਾ ਪਹਿਲਾਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਦੁਨੀਆ ਦੇ 57 ਦੇਸ਼ ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇਸਲਾਮ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸਲਾਮ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਖ਼ਤ ਨਿਯਮ ਹਨ। ਇਹ ਨਿਯਮ ਗੈਰ-ਇਸਲਾਮੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਲਾਗੂ ਹਨ। ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਇੱਕ ਅਜਿਹੇ ਦੇਸ਼ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਾਂਗੇ। ਭਾਵੇਂ ਭਾਰਤ ਦਾ ਇਹ ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ ਗੈਰ-ਇਸਲਾਮੀ ਹੈ, ਪਰ ਇੱਥੇ ਇੱਕ ‘ਸੰਤ’ ਨੂੰ ਇਸਲਾਮ ਦਾ ਅਪਮਾਨ ਕਰਨ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਵਿੱਚ ਜੇਲ੍ਹ ਜਾਣਾ ਪਿਆ। ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਇਹ ਇੱਕ ਬੋਧੀ ਦੇਸ਼ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਵਿੱਚ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਦੀ ਵੀ ਕਾਫ਼ੀ ਗਿਣਤੀ ਹੈ। ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਗੋਟਾਬਾਯਾ ਰਾਜਪਕਸ਼ੇ ਦੇ ਕਰੀਬੀ ਇੱਕ ਬੋਧੀ ਭਿਕਸ਼ੂ ਨੂੰ ਇਸਲਾਮ ਦਾ ਅਪਮਾਨ ਕਰਨ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਨਫ਼ਰਤ ਭੜਕਾਉਣ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਵਿੱਚ ਨੌਂ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਕੈਦ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਗਈ ਹੈ।

ਬੋਧੀ ਭਿਕਸ਼ੂ ਗੈਲਾਗੋਦਾਤੇ ਗਿਆਨਸਾਰਾ ਨੂੰ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ 2016 ਵਿੱਚ ਕੀਤੀਆਂ ਟਿੱਪਣੀਆਂ ਲਈ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਗਈ। ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਵਿੱਚ ਬੋਧੀ ਭਿਕਸ਼ੂਆਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੀ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦੂਜੀ ਵਾਰ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿਸੇ ਬੋਧੀ ਭਿਕਸ਼ੂ ਨੂੰ ਜੇਲ੍ਹ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਗਿਆਨਸਾਰਾ ‘ਤੇ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਨਫ਼ਰਤ ਅਤੇ ਮੁਸਲਿਮ ਵਿਰੋਧੀ ਹਿੰਸਾ ਭੜਕਾਉਣ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ। ਇਹ ਸਜ਼ਾ ਰਾਜਧਾਨੀ ਕੋਲੰਬੋ ਦੀ ਮੈਜਿਸਟ੍ਰੇਟ ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਸੁਣਾਈ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਗਿਆਨਸਾਰਾ ਨੂੰ 2019 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਤੋਂ ਮੁਆਫ਼ੀ ਮਿਲੀ ਸੀ। ਗਿਆਨਸਾਰਾ ਨੂੰ ਦਸੰਬਰ 2016 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੀਡੀਆ ਕਾਨਫਰੰਸ ਦੌਰਾਨ ਕੀਤੀਆਂ ਟਿੱਪਣੀਆਂ ਲਈ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਜਿੱਥੇ ਉਸ ਨੇ ਇਸਲਾਮ ਵਿਰੁੱਧ ਕਈ ਅਪਮਾਨਜਨਕ ਟਿੱਪਣੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਸਨ।

ਜੁਰਮਾਨਾ ਵੀ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ
ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਸਾਰੇ ਨਾਗਰਿਕ, ਭਾਵੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਧਰਮ ਕੋਈ ਵੀ ਹੋਵੇ, ਆਸਥਾ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਹੱਕਦਾਰ ਹਨ। ਗਿਆਨਸਾਰ ਨੂੰ 1,500 ਰੁਪਏ ਦਾ ਜੁਰਮਾਨਾ ਵੀ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ। ਅਦਾਲਤ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਜੁਰਮਾਨਾ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਵਾਧੂ ਕੈਦ ਭੁਗਤਣੀ ਪਵੇਗੀ। ਗਿਆਨਸਾਰਾ ਨੇ ਸਜ਼ਾ ਵਿਰੁੱਧ ਅਪੀਲ ਦਾਇਰ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਅਪੀਲ ‘ਤੇ ਅੰਤਿਮ ਫੈਸਲਾ ਆਉਣ ਤੱਕ ਉਸ ਦੇ ਵਕੀਲਾਂ ਦੀ ਜ਼ਮਾਨਤ ‘ਤੇ ਰਿਹਾਅ ਕਰਨ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।

ਗਿਆਨਸਾਰਾ ਸਾਬਕਾ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਗੋਟਾਬਾਯਾ ਰਾਜਪਕਸ਼ੇ ਦੇ ਭਰੋਸੇਮੰਦ ਸਹਾਇਕ ਰਹੇ ਹਨ। 2022 ਵਿੱਚ ਆਰਥਿਕ ਸੰਕਟ ਅਤੇ ਵੱਡੇ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰਾਜਪਕਸ਼ੇ ਨੂੰ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇਣਾ ਪਿਆ। ਰਾਜਪਕਸ਼ੇ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੌਰਾਨ, ਗਿਆਨਸਾਰਾ ਨੂੰ ਧਾਰਮਿਕ ਸਦਭਾਵਨਾ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਕਾਨੂੰਨੀ ਸੁਧਾਰਾਂ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਟਾਸਕ ਫੋਰਸ ਦਾ ਮੁਖੀ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਇੱਕ ਸਿੰਹਲੀ ਬੋਧੀ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦੀ ਸਮੂਹ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵੀ ਕੀਤੀ।

ਰਾਜਪਕਸ਼ੇ ਦੇ ਦੇਸ਼ ਛੱਡ ਕੇ ਭੱਜਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਮੁਸਲਿਮ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਵਿਰੁੱਧ ਨਫ਼ਰਤ ਭਰੇ ਭਾਸ਼ਣ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਗਿਆਨਸਾਰਾ ਨੂੰ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਜੇਲ੍ਹ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਪਰ ਸਜ਼ਾ ਵਿਰੁੱਧ ਅਪੀਲ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਉਸਨੂੰ ਜ਼ਮਾਨਤ ਮਿਲ ਗਈ ਸੀ। 2018 ਵਿੱਚ, ਉਸ ਨੂੰ ਅਦਾਲਤ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਅਤੇ ਇੱਕ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਕਾਰਟੂਨਿਸਟ ਦੀ ਪਤਨੀ ਨੂੰ ਧਮਕੀ ਦੇਣ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਵਿੱਚ ਛੇ ਸਾਲ ਦੀ ਕੈਦ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਗਈ ਸੀ।