ਕੀ ਕੋਰੋਨਵਾਇਰਸ ਦਾ ਟੀਕਾ HMPV ਸੰਕਰਮਣ ਤੋਂ ਬਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ? ਇਸ ਵਾਇਰਲੋਜਿਸਟ ਤੋਂ ਜਾਣੋ ਪੂਰੀ ਅਸਲੀਅਤ
ਹਿਊਮਨ ਮੈਟਾਪਨੀਓਮੋਵਾਇਰਸ (HMPV) ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਡਰ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਤੋਂ ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਇਸ ਵਾਇਰਸ ਦਾ ਕਹਿਰ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਪਰ ਹੁਣ ਇਸ ਵਾਇਰਸ ਨੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਦਸਤਕ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਹੁਣ ਤੱਕ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 5 ਲੋਕ HMPV ਨਾਲ ਸੰਕਰਮਿਤ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਇਸ ਵਾਇਰਸ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਦੇਸ਼ ਭਰ ‘ਚ ਤਿਆਰੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਲੋਕ ਇਸ ਨੂੰ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਵਾਂਗ ਮੰਨ ਰਹੇ ਹਨ।
ਹਿਊਮਨ ਮੈਟਾਪਨੀਓਮੋਵਾਇਰਸ ਅਤੇ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਕੁਝ ਲੱਛਣ ਵੀ ਮਿਲਦੇ-ਜੁਲਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਸ ਨੂੰ ਇੱਕੋ ਕਿਸਮ ਦਾ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਵਾਇਰਸ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਸਵਾਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਅਤੇ HMPV ਦੇ ਲੱਛਣ ਇੱਕੋ ਜਿਹੇ ਹਨ ਤਾਂ ਕੀ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਲਈ ਬਣਾਈ ਗਈ ਵੈਕਸੀਨ HMPV ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਕਾਰਗਰ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ? ਅਸੀਂ ਇਸ ਬਾਰੇ ਵਾਇਰਸ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਤੋਂ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ।
ਡਾ. ਅੰਬੇਡਕਰ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਬਾਇਓਮੈਡੀਕਲ ਰਿਸਰਚ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਅਤੇ ਸੀਨੀਅਰ ਵਾਇਰੋਲੋਜਿਸਟ ਡਾ: ਸੁਨੀਤ ਕੁਮਾਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਨਿਊਜ਼18 ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਮਨੁੱਖੀ ਮੈਟਾਪਨੀਓਮੋਵਾਇਰਸ (HMPV) ਕੋਈ ਨਵਾਂ ਵਾਇਰਸ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਲੱਛਣ ਇਨਫਲੂਐਂਜ਼ਾ ਵਾਇਰਸ ਵਰਗੇ ਹਨ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਾਹ ਦੀਆਂ ਲਾਗਾਂ ਵਿੱਚ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ, ਛਾਤੀ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀਪਨ, ਪਸਲੀਆਂ ਦਾ ਹਿੱਲਣਾ ਅਤੇ ਨੱਕ ਵਗਣਾ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਕਈ ਲੱਛਣ ਇੱਕੋ ਜਿਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕ HMPV ਅਤੇ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਨੂੰ ਇੱਕੋ ਹੀ ਮੰਨ ਰਹੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, SARS-CoV-2 ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਮੈਟਾਪਨੀਓਮੋਵਾਇਰਸ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੇ ਵਾਇਰਸ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਨਾਂ ਵਾਇਰਸਾਂ ਦੀ ਐਂਟੀਜੇਨਿਕ ਪ੍ਰਕਿਰਤੀ ਵੀ ਵੱਖਰੀ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਕਰਕੇ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੋਰੋਨਵਾਇਰਸ ਵੈਕਸੀਨ HMPV ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਨਾ ਹੋਵੇ।
ਡਾ: ਸੁਨੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਟੀਕੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਤੋਂ ਬਣਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਐਂਟੀਬਾਡੀਜ਼ ਬਣਦੇ ਹਨ। ਸਾਰੇ ਵਾਇਰਸਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇੱਕ ਵਾਇਰਸ ਦੀ ਵੈਕਸੀਨ ਨੂੰ ਦੂਜੇ ਵਾਇਰਸ ‘ਤੇ ਅਸਰਦਾਰ ਨਹੀਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਦੋਵਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸਮਾਨਤਾਵਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਉਹ ਵੈਕਸੀਨ ਦੂਜੇ ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੀ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਮਨੁੱਖੀ ਮੈਟਾਪਨੀਓਮੋਵਾਇਰਸ ਲਈ ਕੋਈ ਟੀਕਾ ਜਾਂ ਦਵਾਈ ਉਪਲਬਧ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ HMPV ਇੱਕ RNA ਵਾਇਰਸ ਹੈ, ਜੋ ਬਹੁਤ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਪਰਿਵਰਤਨ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਹ ਲਗਾਤਾਰ ਬਦਲਦਾ ਰਿਹਾ ਤਾਂ ਇਸ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਥਿਤੀ ਕਾਬੂ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਵਾਇਰੋਲੋਜਿਸਟਸ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖੀ ਮੈਟਾਪਨੀਓਮੋਵਾਇਰਸ ਲਈ ਟੈਸਟਿੰਗ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਉਪਲਬਧ ਹੈ।
ਕਿਉਂ Black Coffee ਹਰ ਕਿਸੇ ਲਈ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਫਾਇਦੇਮੰਦ?
ਕੀ ਚੀਨ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ HMPV ਫੈਲ ਰਿਹਾ ਹੈ?
ਇਸ ਸਵਾਲ ‘ਤੇ ਵਾਇਰੋਲੋਜਿਸਟ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਚੀਨ ‘ਚ ਹਿਊਮਨ ਮੈਟਾਪਨੀਓਮੋਵਾਇਰਸ ਕਾਰਨ ਮਾਮਲੇ ਬਹੁਤ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵੱਧ ਰਹੇ ਹਨ, ਪਰ ਅਜੇ ਤੱਕ ਕੋਈ ਡਾਟਾ ਉਪਲਬਧ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਫੈਲਣ ਵਾਲੇ ਵਾਇਰਸ ਦਾ ਜੀਨੋਮ ਸੀਕਵੈਂਸਿੰਗ ਡੇਟਾ ਉਪਲਬਧ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣਾ ਸੰਭਵ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਚੀਨ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਰਹੇ ਐਚਐਮਪੀਵੀ ਵਿੱਚ ਕੀ ਸਮਾਨਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਅੰਤਰ ਹਨ।
ਜੀਨੋਮ ਸੀਕਵੈਂਸਿੰਗ ਇਹ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿ ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਇਸ ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਇੰਨੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਕਿਉਂ ਵੱਧ ਰਹੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਡਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਵਾਇਰਸ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਕੋਰੋਨਾ ਵਰਗੇ ਪ੍ਰੋਟੋਕੋਲ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ। ਇਸ ਨਾਲ ਇਸ ਵਾਇਰਸ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ।
