ਸਵੇਰੇ-ਸਵੇਰੇ ਕੰਬੀ ਧਰਤੀ, 6.1 ਤੀਬਰਤਾ ਦਾ ਆਇਆ ਭੂਚਾਲ, ਅਲਰਟ ਜਾਰੀ – News18 ਪੰਜਾਬੀ
ਚਿਲੀ ਦੇ ਕੈਲਾਮਾ ਨੇੜੇ ਐਂਟੋਫਾਗਾਸਟਾ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਤੇਜ਼ ਝਟਕੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੇ ਗਏ। ਇਹ ਚਿਲੀ ਦੱਖਣੀ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਯੂਰਪੀਅਨ ਮੈਡੀਟੇਰੀਅਨ ਸੀਸਮੋਲੋਜੀਕਲ ਸੈਂਟਰ (ਈਐਮਐਸਸੀ) ਨੇ ਇਸ ਭੂਚਾਲ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਭੂਚਾਲ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਕੈਲਾਮਾ ਤੋਂ 84 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਉੱਤਰ ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਧਰਤੀ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ਤੋਂ 104 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਡੂੰਘਾਈ ਵਿੱਚ ਸੀ। ਹੁਣ ਤੱਕ ਇਸ ਭੂਚਾਲ ਕਾਰਨ ਜਾਨੀ ਜਾਂ ਮਾਲੀ ਨੁਕਸਾਨ ਦੀ ਕੋਈ ਅਧਿਕਾਰਤ ਖਬਰ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਤੀਬਰਤਾ ਵਾਲਾ ਭੂਚਾਲ ਚਿਲੀ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਚਿਲੀ ਵਿਚ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਕਈ ਵਾਰ ਤੇਜ਼ ਭੂਚਾਲ ਆ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਇਸ ਭੂਚਾਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਿਸੇ ਸੰਭਾਵਿਤ ਝਟਕੇ ਦਾ ਖਤਰਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਆਫ਼ਤ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਏਜੰਸੀਆਂ ਸਥਿਤੀ ‘ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।
An earthquake of magnitude 6.1 struck Antofagasta, Chile on Thursday, reports Reuters citing the European-Mediterranean Seismological Centre (EMSC). pic.twitter.com/ZdEUf2e26z
— ANI (@ANI) January 2, 2025
ਕਿਵੇਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਭੂਚਾਲ ?
ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਭੂਚਾਲ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਧਰਤੀ ਦੇ ਅੰਦਰ ਪਲੇਟਾਂ ਦਾ ਟਕਰਾਉਣਾ ਹੈ। ਧਰਤੀ ਦੇ ਅੰਦਰ ਸੱਤ ਪਲੇਟਾਂ ਹਨ ਜੋ ਲਗਾਤਾਰ ਘੁੰਮਦੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਇਹ ਪਲੇਟਾਂ ਕਿਸੇ ਥਾਂ ‘ਤੇ ਟਕਰਾ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਉੱਥੇ ਇੱਕ ਫਾਲਟ ਲਾਈਨ ਜ਼ੋਨ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਤ੍ਹਾ ਦੇ ਕੋਨੇ ਮੁੜ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਸਤ੍ਹਾ ਦੇ ਕੋਨਿਆਂ ਦੇ ਝੁਕਣ ਕਾਰਨ, ਉੱਥੇ ਦਬਾਅ ਬਣਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪਲੇਟਾਂ ਟੁੱਟਣੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਪਲੇਟਾਂ ਦੇ ਟੁੱਟਣ ਨਾਲ ਅੰਦਰਲੀ ਊਰਜਾ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਣ ਦਾ ਰਸਤਾ ਖੋਜਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਧਰਤੀ ਹਿੱਲਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਇਸ ਨੂੰ ਭੂਚਾਲ ਮੰਨਦੇ ਹਾਂ।
ਭੂਚਾਲ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ
ਰਿਕਟਰ ਸਕੇਲ ‘ਤੇ 2.0 ਤੋਂ ਘੱਟ ਤੀਬਰਤਾ ਵਾਲੇ ਭੂਚਾਲਾਂ ਨੂੰ ਮਾਈਕ੍ਰੋ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਭੂਚਾਲ ਮਹਿਸੂਸ ਨਹੀਂ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ। ਰਿਕਟਰ ਪੈਮਾਨੇ ‘ਤੇ ਮਾਈਕ੍ਰੋ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦੇ 8,000 ਭੂਚਾਲ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ 2.0 ਤੋਂ 2.9 ਤੀਬਰਤਾ ਵਾਲੇ ਭੁਚਾਲਾਂ ਨੂੰ ਮਾਮੂਲੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 1,000 ਭੂਚਾਲ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।
ਅਸੀਂ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇਹ ਮਹਿਸੂਸ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ। ਬਹੁਤ ਹਲਕੇ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦੇ ਭੂਚਾਲ 3.0 ਤੋਂ 3.9 ਤੀਬਰਤਾ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਇੱਕ ਸਾਲ ਵਿੱਚ 49,000 ਵਾਰ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਪਰ ਸ਼ਾਇਦ ਹੀ ਕੋਈ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਹਲਕੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦੇ ਭੂਚਾਲ 4.0 ਤੋਂ 4.9 ਤੀਬਰਤਾ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਕਿ ਰਿਕਟਰ ਪੈਮਾਨੇ ‘ਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 6,200 ਵਾਰ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਝਟਕੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਾਰਨ ਘਰ ਦਾ ਸਾਮਾਨ ਹਿੱਲਦਾ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਨਾ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਭੂਚਾਲ ਆਉਣ ‘ਤੇ ਕੀ ਕਰੀਏ ?
1- ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਤੁਸੀਂ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਤੁਰੰਤ ਆਪਣੇ ਘਰ ਜਾਂ ਦਫਤਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲ ਕੇ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਦੇਰੀ ਦੇ ਕਿਸੇ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਜਗ੍ਹਾ ‘ਤੇ ਚਲੇ ਜਾਓ। ਵੱਡੀਆਂ ਇਮਾਰਤਾਂ, ਦਰੱਖਤਾਂ, ਬਿਜਲੀ ਦੇ ਖੰਭਿਆਂ ਆਦਿ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹੋ।
2 – ਬਾਹਰ ਜਾਣ ਲਈ ਕਦੇ ਵੀ ਲਿਫਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾ ਕਰੋ। ਸਿਰਫ ਪੌੜੀਆਂ ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਪਹੁੰਚਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ।
,
3 – ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਅਜਿਹੀ ਜਗ੍ਹਾ ‘ਤੇ ਹੋ ਜਿੱਥੇ ਬਾਹਰ ਜਾਣ ਦਾ ਕੋਈ ਫਾਇਦਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਹੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਨੇੜੇ ਹੀ ਕੋਈ ਜਗ੍ਹਾ ਲੱਭੋ ਜਿੱਥੇ ਤੁਸੀਂ ਹੇਠਾਂ ਲੁਕ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ ਕਿ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਸਮੇਂ ਭੱਜੋ ਨਾ, ਇਸ ਨਾਲ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋਵੇਗੀ।
4 – ਭੁਚਾਲ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਖਿੜਕੀਆਂ, ਅਲਮਾਰੀਆਂ, ਪੱਖਿਆਂ ਅਤੇ ਉੱਪਰ ਰੱਖੀ ਭਾਰੀ ਵਸਤੂਆਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹੋ ਤਾਂ ਜੋ ਤੁਸੀਂ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਡਿੱਗਣ ਅਤੇ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਦੇ ਟੁੱਟਣ ਕਾਰਨ ਜ਼ਖਮੀ ਨਾ ਹੋ ਜਾਵੋ।
5 – ਮੇਜ਼, ਬੈੱਡ, ਡੈਸਕ ਵਰਗੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਫਰਨੀਚਰ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਜਾਓ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀਆਂ ਲੱਤਾਂ ਨੂੰ ਕੱਸ ਕੇ ਫੜੋ ਤਾਂ ਕਿ ਇਹ ਹਿੱਲਣ ਕਾਰਨ ਫਿਸਲ ਨਾ ਜਾਵੇ।
5 – ਮੇਜ਼, ਬੈੱਡ, ਡੈਸਕ ਵਰਗੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਫਰਨੀਚਰ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਜਾਓ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀਆਂ ਲੱਤਾਂ ਨੂੰ ਕੱਸ ਕੇ ਫੜੋ ਤਾਂ ਕਿ ਇਹ ਹਿੱਲਣ ਕਾਰਨ ਫਿਸਲ ਨਾ ਜਾਵੇ।
6 – ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਮਜ਼ਬੂਤ ਚੀਜ਼ ਨਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਕਿਸੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਦੀਵਾਰ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਦੇ ਨਾਜ਼ੁਕ ਹਿੱਸਿਆਂ ਜਿਵੇਂ ਸਿਰ, ਹੱਥ ਆਦਿ ਨੂੰ ਮੋਤੀ ਕਿਤਾਬ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਚੀਜ਼ ਨਾਲ ਢੱਕ ਕੇ ਆਪਣੇ ਗੋਡੇ ਟੇਕ ਕੇ ਬੈਠ ਜਾਓ।
7 – ਖੁੱਲ੍ਹਣ ਜਾਂ ਬੰਦ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਦਰਵਾਜ਼ਿਆਂ ਦੇ ਨੇੜੇ ਨਾ ਖੜ੍ਹੇ ਰਹੋ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹੋ।
8 – ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਕਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋ, ਤਾਂ ਕਾਰ ਨੂੰ ਸੜਕ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਜਾਂ ਇਮਾਰਤਾਂ, ਹੋਰਡਿੰਗਾਂ, ਪਿੱਲਰਾਂ, ਫਲਾਈਓਵਰਾਂ, ਪੁਲਾਂ ਆਦਿ ਤੋਂ ਦੂਰ ਕਿਸੇ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਰੋਕ ਲਓ ਅਤੇ ਭੂਚਾਲ ਰੁਕਣ ਤੱਕ ਉਡੀਕ ਕਰੋ।
