ਇਹ ਹੈ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਦੁਰਲੱਭ ਖਣਿਜ, ਹੁਣ ਤੱਕ ਕੋਈ ਇਸ ਦੀ ਕੀਮਤ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਨਹੀਂ ਲਗਾ ਸਕਿਆ
ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਤੱਤ ਜਾਂ ਖਣਿਜ ਹਨ ਜੋ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹਨ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੱਕ ਇਨਸਾਨੀ ਪਹੁੰਚ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੈ। ਕੁਝ ਤੱਤ ਅਜਿਹੇ ਹਨ ਜੋ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਬਿਲਕੁਲ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੇ। ਪਰ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਅਨੋਖਾ ਖਣਿਜ ਵੀ ਹੈ ਜੋ ਧਰਤੀ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਵਾਰ ਹੀ ਮਿਲਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਿਤੇ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ। ਹਾਲਤ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਅਜੇ ਤੱਕ ਇਸ ਦੀ ਕੀਮਤ ਦਾ ਵੀ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਨਹੀਂ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਨਾਮ ਹੈ Kyawthuite। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ Kyawthuite ਦੀ ਕਹਾਣੀ…
ਇਹ ਖਣਿਜ ਕਿਹੋ ਜਿਹਾ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ?
Kyawthuite ਸਿਰਫ 1.61 ਕੈਰੇਟ ਦਾ ਇੱਕ ਖਣਿਜ ਹੈ, ਭਾਵ ਇੱਕ ਗ੍ਰਾਮ ਦਾ ਇੱਕ ਤਿਹਾਈ ਹੈ। ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਦੇਖਣ ‘ਤੇ ਇਹ ਪੁਖਰਾਜ ਵਰਗਾ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪੱਥਰ 2010 ਵਿੱਚ ਰਤਨ ਵਿਗਿਆਨੀ ਕਵਾ ਕਯਾਵ ਥੂ ਦੁਆਰਾ ਮਿਆਂਮਾਰ ਦੇ ਚੌਂਗ-ਗੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਖਰੀਦਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੋਚਿਆ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਕੱਚਾ ਰਤਨ ਸ਼ੈਲੀਟ ਨਾਂ ਦਾ ਖਣਿਜ ਹੈ। ਪਰ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੱਥਰ ਵੱਲ ਦੇਖਿਆ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਹਿਸਾਸ ਹੋਇਆ ਕਿ ਉਹ ਕੁਝ ਅਸਾਧਾਰਨ ਦਿਖ ਰਿਹਾ ਸੀ।
ਲੈਬ ‘ਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਸੱਚ
ਕਿਸੇ ਵੀ ਜਾਣੇ-ਪਛਾਣੇ ਖਣਿਜ ਨਾਲ ਇਸ ਖਣਿਜ ਦਾ ਮੇਲ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਬੈਂਕਾਕ, ਥਾਈਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਜੇਮੋਲੋਜੀਕਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਅਮਰੀਕਾ (ਜੀਆਈਏ) ਲੈਬ ਵਿੱਚ ਭੇਜਿਆ। ਉੱਥੇ ਖਣਿਜ ਵਿਗਿਆਨੀ ਨੇ ਪੱਥਰ ਨੂੰ ਸਿੰਥੈਟਿਕ BiSbO4 – ਬਿਸਮਥ ਐਂਟੀਮੋਨੇਟ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਪਾਇਆ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਸ ਦਾ ਫਾਰਮੂਲਾ ਅਜਿਹਾ ਸੀ ਜੋ ਕੁਦਰਤ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾਂ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਸਾਵਧਾਨ! ਵਾਰ-ਵਾਰ ਪਿਆਸ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਖ਼ਤਰਨਾਕ
ਅਜਿਹਾ ਖਣਿਜ ਪਹਿਲਾਂ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ
ਕਯਾਵ ਥੂ ਨੇ 2016 ਵਿੱਚ ਮਿਆਂਮਾਰ ਟਾਈਮਜ਼ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਹ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਅਜਿਹਾ ਖਣਿਜ ਸੀ ਅਤੇ ਇਹ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਥੂ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਤੋਂ ਹੀ ਇਹ ਪੱਥਰ ਅਜੀਬ ਜਾਪਦਾ ਸੀ। ਯਾਂਗੋਨ ਪਹੁੰਚ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਪਾਇਆ ਕਿ ਇਹ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਰਤਨ ਵਰਗਾ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਪੱਥਰ ਬਾਰੇ ਖੁਦ ਜ਼ਿਆਦਾ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਇਸ ਦਾ ਲਾਲੀ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਅਜੀਬ ਸੰਤਰੀ ਰੰਗ ਸੀ ਅਤੇ ਚਿੱਟੀ ਚਮਕ ਵੀ ਸੀ। ਪਰ ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਕੁਦਰਤੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਬਣਿਆ ਹੈ।
ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨੀ ਸੋਚਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਪੱਥਰ ਅਗਨੀਯ ਚੱਟਾਨ ਤੋਂ ਆਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਆਮ ਜਵਾਲਾਮੁਖੀ ਚੱਟਾਨ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ ਜਿਸ ਨੂੰ ਪੇਗਮੈਟਾਈਟ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪੱਥਰ ਉਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਇਹ ਪੱਥਰ ਮਿਲਿਆ ਸੀ। ਗ੍ਰੇਨਾਈਟ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਪੈਗਮੇਟਾਈਟ ਦੀ ਬਣਤਰ ਵੀ ਇੱਕ ਫਰੂਟ ਕੇਕ ਵਰਗੀ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖਣਿਜ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਪੈਗਮੇਟਾਈਟ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਕ੍ਰਿਸਟਲ ਮਿਲਣਾ ਆਮ ਗੱਲ ਹੈ।
Kyawthuite ਵਿੱਚ ਟਾਈਟੇਨੀਅਮ, ਨਿਓਬੀਅਮ, ਟੰਗਸਟਨ ਅਤੇ ਯੂਰੇਨੀਅਮ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਪੈਗਮੇਟਾਈਟ ਗਠਨ ਦੇ ਨਾਲ ਇਕਸਾਰ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ ਦੇ ਪ੍ਰਯੋਗ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਬਿਸਮਥ ਐਂਟੀਮੋਨਾਈਟ ਕ੍ਰਿਸਟਲ ਠੰਡੇ ਮੈਗਮਾ ਦੇ ਤਾਪਮਾਨ ਨਾਲ ਮੇਲ ਖਾਂਦੇ ਉੱਚ ਤਾਪਮਾਨਾਂ ‘ਤੇ ਬਣਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਇੰਨਾ ਦੁਰਲਭ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦੀ ਕੀਮਤ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਅਜੇ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਿਆ ਹੈ। ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਦੁਰਲੱਭ ਰਤਨ, ਪੈਨਾਈਟ ਨਾਮਕ ਖਣਿਜ ਹੈ ਤੇ ਉਸ ਦੀ ਕੀਮਤ 42 ਤੋਂ 50 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕੈਰੇਟ ਹੈ। Kyawthuite ਟੁਕੜਾ ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਲਾਸ ਏਂਜਲਸ ਕਾਉਂਟੀ ਵਿੱਚ ਨੈਸ਼ਨਲ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਆਫ਼ ਹਿਸਟਰੀ ਵਿੱਚ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
