ਹਰ 3 ਹਜ਼ਾਰ ‘ਚੋਂ 1 ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਫੇਫੜਿਆਂ ‘ਚ ਛੇਕ ਦਾ ਖਤਰਾ, ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਵੀ ਜ਼ੋਖਿਮ, ਜਾਣੋ ਕਾਰਨ
Hole in Lungs: ਇੱਕ ਤਾਜ਼ਾ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਤਿੰਨ ਹਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਛੇਕ ਹੋਣ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਛੇਕ ਨੂੰ ਡਾਕਟਰੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਨਿਊਮੋਥੋਰੈਕਸ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਮ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਇਸ ਨੂੰ ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਫੇਫੜਾ ਜਾਂ ਛੇਕ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਫੇਫੜੇ ਪੰਕਚਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਮੁਤਾਬਕ ਫੇਫੜਿਆਂ ‘ਚ ਛੇਕ ਹੋਣ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਖਰਾਬ ਜੀਨ ਹੈ।
ਕੈਮਬ੍ਰਿਜ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ 5.5 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਾਇਆ ਕਿ ਹਰ 2,710 ਤੋਂ 4,190 ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਦੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਐਫਐਲਸੀਐਨ ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਜੀਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਬਰਟ-ਹੋਗ-ਡੂਬੇ ਨਾਮਕ ਸਿੰਡਰੋਮ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਿੰਡਰੋਮ ਕਾਰਨ ਕਿਡਨੀ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਖਤਰਾ ਵੀ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਨਿਮੋਥੋਰੈਕਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਫੇਫੜਿਆਂ ਤੋਂ ਹਵਾ ਲੀਕ ਹੋਣ ਲੱਗਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਆਕਸੀਜਨ ਠੀਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਪਾਉਂਦੀ। ਇਸ ਨਾਲ ਛਾਤੀ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਅਤੇ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਤਕਲੀਫ਼ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਬਰਟ-ਹੌਗ-ਡੁਬੇ ਸਿੰਡਰੋਮ ਇੱਕ ਦੁਰਲੱਭ ਜੈਨੇਟਿਕ ਵਿਕਾਰ ਹੈ ਜੋ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦਰ ਪੀੜ੍ਹੀ ਚਲਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਵਿਚ ਚਮੜੀ ‘ਤੇ ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਗੰਢ ਵਰਗੇ ਟਿਊਮਰ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਿਸਟ (ਗੰਢ) ਬਣਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਕਿਡਨੀ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਖਤਰਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਜ਼ਰੂਰੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਜੀਨ ਹਮੇਸ਼ਾ ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਛੇਕ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹੋਵੇ।
ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਛੇਕ ਹੋਰ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਅਧਿਐਨ ਥੋਰੈਕਸ ਜਰਨਲ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਬਰਟ-ਹੋਗ-ਡੂਬੇ ਸਿੰਡਰੋਮ ਸੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਭਰ ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਛੇਕ ਹੋਣ ਦਾ 37 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵੱਧ ਜੋਖਮ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, FLCN ਜੀਨ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਸਮੂਹ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਜੋਖਮ 28 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੱਕ ਘਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਸਿਰਫ਼ ਜੀਨ ਹੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਨਹੀਂ ਹਨ
ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਪਾਇਆ ਕਿ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਬਰਟ-ਹੌਗ-ਡੁਬੇ ਸਿੰਡਰੋਮ, ਜੀਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨੁਕਸ ਸੀ ਜੋ ਕਿ ਕਿਡਨੀ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ, 32 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵੱਧ ਜੋਖਮ ਸੀ, ਪਰ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ 1 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵੱਧ ਜੋਖਮ ਸੀ। ਕੈਂਬਰਿਜ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਮਾਰਸੀਨਿਆਕ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਜਾਣ ਕੇ ਹੈਰਾਨੀ ਹੋਈ ਕਿ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਕੋਲ ਸਿਰਫ ਇਹ ਜੀਨ ਸੀ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਬੀਮਾਰੀ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿਡਨੀ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਸੀ। ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਇਹ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਜੀਨ ਹੀ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਕੁਝ ਹੋਰ ਕਾਰਨ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਹੈ ਕਿ ਹਰ 200 ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਲੰਬਾ ਅਤੇ ਪਤਲਾ ਕਿਸ਼ੋਰ ਜਾਂ ਨੌਜਵਾਨ ਪੁਰਸ਼ ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪੰਕਚਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਆਪਣੇ ਆਪ ਠੀਕ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਾਂ ਡਾਕਟਰ ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹਵਾ ਜਾਂ ਤਰਲ ਨੂੰ ਕੱਢ ਕੇ ਇਸਦਾ ਇਲਾਜ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਕਿਡਨੀ ਕੈਂਸਰ ਤੋਂ ਬਚਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ
ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦਾ ਫੇਫੜਾ ਪੰਕਚਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਆਮ ਲੱਛਣਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਡਾਕਟਰ ਐਮਆਰਆਈ ਕਰਕੇ ਉਸਦੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇੱਕ MRI ਹੇਠਲੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਿਸਟ ਦਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ ਕਿ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ Birt-Hogg-Dubé ਸਿੰਡਰੋਮ ਹੈ। ਇਹ ਜਾਣਨਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਬਰਟ-ਹੌਗ-ਡੁਬੇ ਸਿੰਡਰੋਮ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਹੋਰ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਗੁਰਦੇ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਹੋਣ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਮਾਰਸੀਨਿਆਕ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਚੰਗੀ ਖ਼ਬਰ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦਾ ਪੰਕਚਰ ਅਕਸਰ ਕਿਡਨੀ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਣ ਤੋਂ 10-20 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਬਿਮਾਰੀ ਦੀ ਪਛਾਣ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਨਿਯਮਤ ਜਾਂਚ ਅਤੇ ਨਿਗਰਾਨੀ ਦੁਆਰਾ ਗੁਰਦੇ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਠੀਕ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਨਪੁਟ – IANS
