ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਉਤੇ ਕੁਦਰਤ ਹੋਈ ਮਿਹਰਬਾਨ!, ਹੁਣ ਬਣ ਜਾਵੇਗਾ ਦੁਨੀਆਂ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਅਮੀਰ ਮੁਲਕ?
ਕਰਜ਼ੇ ਲਈ ਦਰ-ਦਰ ਠੋਕਰਾਂ ਖਾ ਰਹੇ ਗੁਆਂਢੀ ਮੁਲਕ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਛੇਤੀ ਹੀ ਅਮੀਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਖਜ਼ਾਨੇ ਦੀ ਉਹ ਪਿਛਲੇ 3 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਸਮੁੰਦਰ ਦੇ ਤਲ ‘ਤੇ ਖੋਜ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਉਹ ਹੁਣ ਲੱਭ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਮੀਡੀਆ ਮੁਤਾਬਕ ਮੁਲਕ ਦੀ ਸਮੁੰਦਰੀ ਸਰਹੱਦ ਅੰਦਰ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਗੈਸ ਦਾ ਵੱਡਾ ਭੰਡਾਰ ਮਿਲਿਆ ਹੈ।
ਹਾਲਾਂਕਿ ਫਿਲਹਾਲ ਇਹ ਨਹੀਂ ਪਤਾ ਹੈ ਕਿ ਪੈਟਰੋਲ ਅਤੇ ਗੈਸ ਦਾ ਇਹ ਭੰਡਾਰ ਕਿੰਨਾ ਵੱਡਾ ਹੈ, ਪਰ ਕੁਝ ਅੰਦਾਜ਼ੇ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਖੋਜ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਤੇਲ ਅਤੇ ਗੈਸ ਦਾ ਚੌਥਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਭੰਡਾਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਕਿਸਮਤ ਬਦਲਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ।
ਡਾਨ ਨਿਊਜ਼ ਟੀਵੀ ਨੇ ਪਿੱਛੇ ਜਿਹੇ ਇਕ ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਨਾਲ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਤੇਲ ਅਤੇ ਗੈਸ ਦੇ ਭੰਡਾਰਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਮਿੱਤਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਸਮੁੰਦਰ ‘ਚ ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਦਾ ਸਰਵੇਖਣ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਜੀਓ ਸਰਵੇਖਣ ਰਾਹੀਂ ਇਸ ਤੇਲ ਭੰਡਾਰ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਬਾਰੇ ਪਤਾ ਲੱਗਾ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਇਸ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ।
ਇਸ ਖਜ਼ਾਨੇ ਦਾ ਲਾਭ ਉਠਾਉਣ ਲਈ ਕਈ ਸਾਲ ਲੱਗ ਸਕਦੇ ਹਨ
ਇਸ ਨੂੰ blue water economy ਤੋਂ ਲਾਭ ਉਠਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਦੱਸਦੇ ਹੋਏ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਲਦੀ ਹੀ ਉੱਥੇ ਤੇਲ ਅਤੇ ਗੈਸ ਕੱਢਣ ਦਾ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਖੂਹਾਂ ਨੂੰ ਡ੍ਰਿਲ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਤੇਲ ਕੱਢਣ ਵਿੱਚ ਕਈ ਸਾਲ ਲੱਗ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ‘blue water economy’ ਸਿਰਫ਼ ਤੇਲ ਅਤੇ ਗੈਸ ਪ੍ਰਦਾਨ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ; ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਸਮੁੰਦਰ ਤੋਂ ਕਈ ਹੋਰ ਕੀਮਤੀ ਖਣਿਜ ਮਿਲਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ। ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ‘ਤੇ ਤੁਰੰਤ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਆਰਥਿਕ ਸਥਿਤੀ ਬਦਲ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਵੀ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਹਨ
ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਖੋਜ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਤੇਲ ਅਤੇ ਗੈਸ ਰੈਗੂਲੇਟਰੀ ਅਥਾਰਟੀ (ਓਗਰਾ) ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਮੈਂਬਰ ਮੁਹੰਮਦ ਆਰਿਫ਼ ਨੇ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਸਾਵਧਾਨੀ ਵਰਤਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਖੋਜ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਤੀਜਿਆਂ ਦੀ ਕੋਈ ਗਾਰੰਟੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਤੇਲ ਅਤੇ ਗੈਸ ਦੇ Harness ਲਈ ਲਗਭਗ 5 ਅਰਬ ਡਾਲਰ (ਕਰੀਬ 1.4 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਰੁਪਏ) ਦਾ ਵੱਡਾ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਕੱਢਣ ਲਈ 5 ਸਾਲ ਦਾ ਸਮਾਂ ਲੱਗ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਆਰਥਿਕ ਸੰਕਟ ਵਿੱਚ ਨਵੀਂ ਉਮੀਦ
ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਇਸ ਸਮੇਂ ਗੰਭੀਰ ਸੰਕਟ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘ ਰਹੀ ਹੈ। 2022 ਦੇ ਹੜ੍ਹ ਨੇ ਉਥੇ ਸਭ ਕੁਝ ਤਬਾਹ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਆਰਥਿਕ ਮੰਦੀ ਦੇ ਡਰ ਨੇ ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਵਿਕਾਸ ਦਰ ਨੂੰ ਵੀ 1.7% ਤੱਕ ਘਟਾ ਦਿੱਤਾ। ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਲਏ ਗਏ ਕਰਜ਼ੇ 126 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਉੱਚ ਮਹਿੰਗਾਈ, ਘਟਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਭੰਡਾਰ ਅਤੇ ਵਧਦੇ ਵਿੱਤੀ ਦਬਾਅ ਨੇ ਅਰਥਚਾਰੇ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਜੇਕਰ ਤੇਲ ਅਤੇ ਗੈਸ ਦੇ ਭੰਡਾਰਾਂ ਦੀ ਸਹੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਹ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਮੌਜੂਦਾ ਸੰਕਟ ਨੂੰ ਕਾਫੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਘਟਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ, ਗੈਸ ਭੰਡਾਰਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਮਹਿੰਗੇ ਐਲਐਨਜੀ ਆਯਾਤ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨੂੰ ਘਟਾ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਤੇਲ ਦੇ ਭੰਡਾਰ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਦਰਾਮਦ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰਤਾ ਨੂੰ ਘਟਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
