ਕਮਜ਼ੋਰ ਦੰਦ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਮੂੰਹ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ, ਜਾਣੋ ਕੀ ਹਨ ਓਰਲ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਲੱਛਣ ਤੇ ਬਚਾਅ ਦੇ ਤਰੀਕੇ

ਮੂੰਹ ਦਾ ਕੈਂਸਰ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ। ਕਈ ਚੀਜ਼ਾਂ ਮੂੰਹ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ। ਯਾਨੀ ਜੇਕਰ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ, ਮਸੂੜਿਆਂ, ਜੀਭਾਂ, ਗੱਲ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰਲੇ ਹਿੱਸੇ, ਮੂੰਹ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ਆਦਿ ਵਿੱਚ ਕੈਂਸਰ ਸੈੱਲ ਵਧਣ ਲੱਗ ਜਾਣ ਤਾਂ ਇਹ ਮੂੰਹ ਦਾ ਕੈਂਸਰ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਓਰਲ ਕੈਂਸਰ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਗਰਦਨ ਤੋਂ ਸਿਰ ਤੱਕ ਅੰਦਰਲੇ ਹਿੱਸੇ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਨੂੰ ਮੂੰਹ ਦਾ ਕੈਂਸਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਕੈਂਸਰ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਲੱਛਣ ਦਿਖਾਈ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੇ, ਇਸ ਲਈ ਇਸਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ।
ਪਰ ਛੋਟੀਆਂ-ਛੋਟੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਤੋਂ ਅਸੀਂ ਅਪਣੇ ਆਪ ਹੀ ਪਤਾ ਲਗਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਵੱਡਾ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਦੰਦਾਂ ਦਾ ਢਿੱਲਾ ਜਾਂ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋਣਾ ਜਾਂ ਕੰਨ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਹੋਣਾ ਵੀ ਮੂੰਹ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਲੱਛਣ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਜੇਕਰ ਮੂੰਹ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਫੜਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਭਿਆਨਕ ਬਿਮਾਰੀ ਤੋਂ ਬਚਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਮੂੰਹ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਕਾਰਕ ਕੀ ਹਨ, ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ: ਹਾਲਾਂਕਿ, ਅਜਿਹੇ ਅਣਗਿਣਤ ਕਾਰਕ ਹਨ ਜੋ ਮੂੰਹ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੇ ਹਨ। ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਵਾਤਾਵਰਨ, ਜੀਨਸ ਤੱਕ ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਪਰ ਕਈ ਮਾਮਲਿਆਂ ‘ਚ ਲੋਕ ਖੁਦ ਕੈਂਸਰ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹਨ। ਮਾੜੀ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਨੇ ਇਸ ਬੀਮਾਰੀ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵੀ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਕੈਂਸਰ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਤੱਤ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਿਗਰਟ, ਅਲਕੋਹਲ, ਤੰਬਾਕੂ, ਗੁਟਖਾ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਰਸਾਇਣ, ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ, Infectious Agents, ਅਲਕੋਹਲ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਰਸਾਇਣ, ਬੈਂਜੀਨ, ਐਸਬੈਸਟਸ, ਆਰਸੈਨਿਕ, ਬੇਰੀਲੀਅਮ, ਨਿਕਲ ਆਦਿ ਵਰਗੇ ਤੱਤ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮੂੰਹ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਜੇਕਰ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਮੂੰਹ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਸ ਜਾਨਲੇਵਾ ਬੀਮਾਰੀ ਤੋਂ ਬਚਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਮੂੰਹ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਇਹ ਲੱਛਣ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ: ਮੇਓ ਕਲੀਨਿਕ ਦੀ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਅਨੁਸਾਰ ਜੇਕਰ ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਕੈਂਸਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੂੰਹ ਦੇ ਕਿਸੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਫੋੜੇ, ਜ਼ਖ਼ਮ ਜਾਂ ਛਾਲੇ ਨਜ਼ਰ ਆਉਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦੇ ਹਨ ਜੋ ਕਿਸੇ ਵੀ ਦਵਾਈ ਨਾਲ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ। ਮੂੰਹ ਦੀ ਛੱਤ, ਸਤ੍ਹਾ ਜਾਂ ਗੱਲ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰਲੇ ਹਿੱਸੇ ‘ਤੇ ਚਿੱਟੇ ਜਾਂ ਲਾਲ ਰੰਗ ਦੇ ਧੱਬੇ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਦੰਦ ਢਿੱਲੇ ਹੋਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਇਹ ਮੂੰਹ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਮੂੰਹ ‘ਚ ਕੋਈ ਗੰਢ, ਮੂੰਹ ‘ਚ ਦਰਦ, ਕੰਨਾਂ ‘ਚ ਦਰਦ, ਖਾਣਾ ਖਾਣ ‘ਚ ਦਿੱਕਤ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਇਹ ਸਭ ਮੂੰਹ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ‘ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਸੰਕੇਤਾਂ ਨੂੰ ਕਦੇ ਵੀ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਖ਼ਤਰਾ: ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਤਾ ਹੀ ਹੈ ਕਿ ਕਈ ਚੀਜ਼ਾਂ ਮੂੰਹ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਯਾਨੀ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਬੀੜੀ, ਸਿਗਰਟ, ਗੁਟਖਾ, ਤੰਬਾਕੂ ਆਦਿ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਜੋ ਲੋਕ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਂਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਮੂੰਹ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਹਿਊਮਨ ਪੈਪਿਲੋਮਾਵਾਇਰਸ, ਜੋ ਸਰੀਰਕ ਸਬੰਧਾਂ ਰਾਹੀਂ ਫੈਲਦਾ ਹੈ, ਮੂੰਹ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਸਰੀਰਕ ਸਬੰਧ ਬਣਾਉਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਜਿਸ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧਕ ਸ਼ਕਤੀ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਮੂੰਹ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਕੈਂਸਰ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਤੁਸੀਂ ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਹੋ: ਤੰਬਾਕੂ, ਸਿਗਰਟ, ਸ਼ਰਾਬ, ਗੁਟਖਾ ਆਦਿ ਦਾ ਸੇਵਨ ਨਾ ਕਰੋ। ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਸੈਕਸ ਕਰੋ। ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਧੁੱਪ ਵਿੱਚ ਨਾ ਰਹੋ, ਦੰਦਾਂ ਦੇ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਲਗਾਤਾਰ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਰਹੋ। ਸਿਹਤਮੰਦ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਅਪਣਾਓ। ਪ੍ਰੋਸੈਸਡ ਭੋਜਨ, ਸੈਚੁਰੇਟਿਡ ਭੋਜਨ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹੋ। ਇਹ ਸਾਰੇ ਤਰੀਕੇ ਹਰ ਕਿਸਮ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।