Success Story: ਪਿਤਾ ਕਿਸਾਨ, ਬੱਕਰੀਆਂ ਚਰਾਉਂਦੀ ਹੈ ਮਾਂ, ਬਿਨਾਂ ਹੱਥਾਂ ਵਾਲੀ ਧੀ ਬਣੀ ਤੀਰਅੰਦਾਜ਼

Success Story, Sheetal Devi Story: 16 ਸਾਲ ਦੀ ਸ਼ੀਤਲ ਦੇਵੀ ਦੇ ਹੱਥ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਉਹ ਕਦੇ ਹਿੰਮਤ ਨਹੀਂ ਹਾਰੀ। ਸ਼ੀਤਲ ਦੇਵੀ ਬਿਨਾਂ ਹੱਥਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਅਤੇ ਇਕਲੌਤੀ ਮਹਿਲਾ ਤੀਰਅੰਦਾਜ਼ ਹੈ। ਹਾਲ ਹੀ ‘ਚ ਉਸ ਨੇ ਪੈਰਿਸ ਪੈਰਾਲੰਪਿਕਸ ‘ਚ ਤੀਰਅੰਦਾਜ਼ੀ ਦੇ ਕੁਆਲੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਰਾਊਂਡ ‘ਚ ਨਵਾਂ ਵਿਸ਼ਵ ਰਿਕਾਰਡ ਬਣਾਇਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਇਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਸੁਰਖੀਆਂ ‘ਚ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਬਿਨਾਂ ਹੱਥਾਂ ਵਾਲੀ ਇਹ ਕੁੜੀ ਤੀਰਅੰਦਾਜ਼ੀ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਖਿਡਾਰਨ ਕਿਵੇਂ ਬਣੀ।
ਸ਼ੀਤਲ ਕਿੱਥੋਂ ਦੀ ਹੈ?
ਸ਼ੀਤਲ ਦੇਵੀ ਦਾ ਜਨਮ 10 ਜਨਵਰੀ 2007 ਨੂੰ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਪਿੰਡ ਕਿਸ਼ਤਵਾੜ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਸ਼ੀਤਲ ਦੇਵੀ ਦੇ ਪਿਤਾ ਇੱਕ ਕਿਸਾਨ ਹਨ। ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਬੱਕਰੀਆਂ ਚਰਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਸ਼ੀਤਲ ਦੇਵੀ ਦੇ ਜਨਮ ਤੋਂ ਹੀ ਦੋਵੇਂ ਹੱਥ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਫੋਕੋਮੇਲੀਆ ਨਾਂ ਦੀ ਜਮਾਂਦਰੂ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਉਸ ਨੇ ਹਿੰਮਤ ਨਹੀਂ ਹਾਰੀ ਅਤੇ ਤੀਰਅੰਦਾਜ਼ੀ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਉਹ ਮੁਕਾਮ ਹਾਸਲ ਕਰ ਲਿਆ, ਜੋ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਲੋਕ ਹੀ ਹਾਸਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਤੀਰਅੰਦਾਜ਼ੀ ਕਿਵੇਂ ਕਰਦੀ ਹੈ?
ਸ਼ੀਤਲ ਦੇਵੀ ਦਾ ਤੀਰਅੰਦਾਜ਼ੀ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਵੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵਿਲੱਖਣ ਹੈ। ਕੀ ਹੋਇਆ ਜੇ ਉਸ ਦੇ ਹੱਥ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਉਹ ਆਪਣੇ ਪੈਰਾਂ ਨਾਲ ਹੀ ਤੀਰਅੰਦਾਜ਼ੀ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਸ਼ੀਤਲ ਦੇਵੀ, ਕੁਰਸੀ ‘ਤੇ ਪਿੱਛੇ ਬੈਠੀ, ਆਪਣੇ ਸੱਜੇ ਪੈਰ ਨਾਲ ਧਨੁਸ਼ ਚੁੱਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਫਿਰ ਆਪਣੇ ਸੱਜੇ ਮੋਢੇ ਤੋਂ ਤਾਰ ਖਿੱਚਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਜਬਾੜੇ ਦੀ ਤਾਕਤ ਨਾਲ ਤੀਰ ਛੱਡਦੀ ਹੈ। ਉਸ ਦੇ ਹੁਨਰ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਲੋਕ ਹੈਰਾਨ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸ਼ੀਤਲ ਦੇਵੀ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਤੀਰਅੰਦਾਜ਼ੀ ਕਿਵੇਂ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਇਹ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਦਿਖਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਉੱਡਣਾ ਖੰਭਾਂ ਨਾਲ ਨਹੀਂ, ਹਿੰਮਤ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
15 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੱਕ ਕਮਾਨ-ਤੀਰ ਨਹੀਂ ਦੇਖਿਆ
ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਤੀਰਅੰਦਾਜ਼ੀ ਦੇ ਜੌਹਰ ਦਿਖਾਉਣ ਵਾਲੀ ਸ਼ੀਤਲ ਦੇਵੀ ਦਾ ਜਨਮ ਇੱਕ ਕਿਸਾਨ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਦੇਖ ਸਕਦੀ ਸੀ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਨੇ 15 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੱਕ ਕਮਾਨ-ਤੀਰ ਵੀ ਨਹੀਂ ਦੇਖਿਆ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਉਸ ਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਹੱਥਾਂ ਦੇ ਦਰੱਖਤ ‘ਤੇ ਚੜ੍ਹਦਾ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਉਸ ਦੀ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਹੋਇਆ। ਸਾਲ 2022 ਵਿੱਚ, ਕਿਸੇ ਦੇ ਕਹਿਣ ‘ਤੇ, ਉਹ ਜੰਮੂ ਦੇ ਕਟੜਾ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਸ਼੍ਰੀ ਮਾਤਾ ਵੈਸ਼ਨੋ ਦੇਵੀ ਸ਼ਰਾਈਨ ਬੋਰਡ ਸਪੋਰਟਸ ਕੰਪਲੈਕਸ ਪਹੁੰਚੀ।
ਦਰਅਸਲ, ਇਹ ਇੰਨਾ ਆਸਾਨ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਇਹ ਖੇਡ ਕੰਪਲੈਕਸ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਘਰ ਤੋਂ 200 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਸੀ। ਉੱਥੇ ਉਸ ਨੇ ਅਭਿਲਾਸ਼ਾ ਚੌਧਰੀ ਅਤੇ ਕੋਚ ਕੁਲਦੀਪ ਵੇਦਵਾਨ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ। ਇੱਥੋਂ ਹੀ ਸ਼ੀਤਲ ਦੇਵੀ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਬਦਲ ਗਈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਕੋਚਾਂ ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸ਼ੀਤਲ ਨੂੰ ਤੀਰਅੰਦਾਜ਼ੀ ਨਾਲ ਜਾਣੂ ਕਰਵਾਇਆ ਸਗੋਂ ਉਸ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਵੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਉਹ ਕਟੜਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਿਖਲਾਈ ਕੈਂਪ ਵਿੱਚ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਆਪਣੇ ਕਰੀਅਰ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਨਵੀਆਂ ਉਚਾਈਆਂ ਨੂੰ ਛੂਹ ਰਹੀ ਹੈ।
ਪੈਰਾ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਦੋ ਗੋਲਡ ਜਿੱਤੇ ਸ਼ੀਤਲ ਦੇਵੀ ਨੇ ਏਸ਼ੀਆਈ ਪੈਰਾ ਖੇਡਾਂ 2023 ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਚੀਨ ਦੇ ਹਾਂਗਜ਼ੂ ਵਿੱਚ ਹੋਈਆਂ ਏਸ਼ੀਅਨ ਪੈਰਾ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਦੋ ਸੋਨ ਤਗਮਿਆਂ ਸਮੇਤ ਤਿੰਨ ਤਗਮੇ ਜਿੱਤੇ ਸਨ। ਉਹ ਇੱਕੋ ਸੈਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਦੋ ਸੋਨ ਤਗ਼ਮੇ ਜਿੱਤਣ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਭਾਰਤੀ ਮਹਿਲਾ ਵੀ ਬਣ ਗਈ। ਇਸ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਲਈ ਸ਼ੀਤਲ ਨੂੰ ਅਰਜੁਨ ਐਵਾਰਡ ਨਾਲ ਵੀ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।